________________
ઉત્તર ભારતમાં દિવસ ગાળી તેઓ રામનગર નામની જગ્યાએ આવ્યા. અહીંથી દક્ષિણ તરફ જવા માટે રેલવે શરૂ થાય છે. તેઓ બધું મળીને હિમાલયમાં ચારસો માઈલ ચાલ્યા હશે અને હરદ્વારથી રામનગર સુધીની યાત્રામાં ચાળીસ દિવસ વીત્યા હશે. આખાયે પ્રવાસમાં યાત્રાળુઓ તરફથી સત્કાર અને પ્રેમ મળતાં રહ્યાં. આ પ્રવાસ રામને જ ભરોસે અને એની જ આજ્ઞાનુસાર કર્યો હતો, તેથી આખાયે પ્રવાસમાં રામના દાસ પર રામની કરુણા વરસતી રહી.
હવે બંને મથુરા પહોંચ્યા, પણ રામકિંકર માંદો પડતાં તે ઝાંસી જવા રવાના થયો અને રામદાસ એકલા પડ્યા, પણ થોડા જ સમય માટે. જે ધર્મશાળામાં સ્વામીજી ઊતર્યા હતા ત્યાં રામે એક સાધુરામને એમના સંગાથ માટે તૈયાર જ રાખ્યા હતા. મથુરા જઈ યમુનાસ્નાન કર્યું. ચૌદેક માઈલ દૂર આવેલા ગોવર્ધન પર્વતનાં દર્શન કરી આવ્યા. તે પછી શ્રીકૃષ્ણની બાળલીલાની ભૂમિ ગોકુળ અને વૃંદાવન જોયાં. મથુરાથી ક્યાં જવું તેની કોઈ યોજના ન હતી. મથુરામાં થોડોક પરિચય થયેલા લોકોએ સ્વામીજીને એક ટ્રેન બતાવી, જેમાં તે બેસી ગયા, અને સ્વામીજી તો મથુરાથી દૂર દૂર રાયપુર પહોંચ્યા. રાયપુર એ કંઈ તીર્થ નથી. તો રામદાસને અહીં લાવવામાં રામનો હેતુ શો હશે તે તો રામ જાણે.
પણ રાયપુરમાં એક મજાની ઘટના બની. એક ઝાડ નીચે સ્વામીજી આડા પડ્યા હતા. ત્યાં એક મુસ્લિમ યુવક તેમની પાસે આવ્યો. મહંમદ પયગંબરની બાબતમાં સ્વામીજીના મુખેથી ખૂબ શ્રદ્ધાભરી વાત સાંભળી યુવાન ખુશ થયો. તેને સ્વામીજી પ્રત્યે એવો પ્રેમ ઊપજ્યો કે તે તેમની સાથે નીકળી
