________________
૬૪
મહર્ષિ વિનોબા ભાવે
માર્મિક ટકોરો તો કર્યા જ કરે, પણ એ બધું પ્રેમના ધોધમાં ભળીને આવે. અભિધ્યાન તો એવું પ્રચંડ અને સૂક્ષ્મ કે હૃદયનાં પાતાળી ઊંડાણો ભેદીને અંદર પહોંચી જઈ જે કાંઈ કહેવાસૂચવવાનું અને કરવાનું હોય તે કરી દે. એ રીતે તેઓ કેવળ મર્મજ્ઞ નહીં, પણ મર્મને સ્પર્શનારા પણ હતા. પારસમણિનો એ સ્પર્શ સામેની વ્યક્તિના મર્મમાં સંક્રાન્તિ લાવવા પૂરતો સમર્થ હતો.
વેદાંતી તો તેઓ હાડે જ હતા. મૃત્યુયે એમને માટે કદી શોકનો વિષય બન્યું નથી. ગીતામાતાએ મૃત્યુને ફાટેલાં કપડાં બદલવા જેટલું સહજ ગણ્યું, તો ગીતાપુત્ર એથી ઓછું તો કેવી રીતે સમજે? એટલે જ કહેતા, ‘મૃત્યુ આવે ત્યારે આપણે ઉત્સવ ઊજવવો જોઈએ'' અને તુકારામે ગાયું છે તેમ
*ા देहासी आला खाजू आम्हीं आनंदे नाचू गाऊं ।'
જન્મદિવસના ઉત્સવને દિવસે ભેગા થયેલા લોકોને અને આશ્રમની બહેનોને ખાસ કહેતા કે ‘‘બાબાની જયન્તી મનાવવા આનંદપૂર્વક ભેગા થયા છો, બાબાની મયન્તી ઊજવવા પણ આટલા જ આનંદપૂર્વક ભેગા થજો.'' કોઈ ક્યારેક પૂછે કે બાબા, તમારી ઉંમર કેટલી તો કહે, ‘‘દસ હજાર વર્ષ + આ જન્મનાં ૮૦, ૮૨ વર્ષ.'' જીવન એ એક જન્મજન્માંતરથી ચાલી આવતી ચિરયાત્રા છે. અખંડ ઝરણું છે, અતૂટ તંતુ છે. મૃત્યુ નામની ઘટનાથી ખંડિત થઈ જાય તેવું તકલાદી આ જીવન નથી. પણ આ જીવનનેય પેલે પાર એક મહાજીવન છે, આત્મસાત્ કરવાનું છે.
જે
