________________
૨૪૮]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
છે. જીવની શુદ્ધદશા અને તેની સામે જીવની અશુદ્ધદશાને બતાડીને જીવને તેના સાચા-શુદ્ધ મૌલિક સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરવાની એષણા જગાડનારા છે, માટે તે પ્રેરક કહેવાય છે.
બાકી જો કોઈ કર્તા હોય, જેને ઈશ્વર માનવો હોય તો તે પોતાના દોષનો પ્રભાવ છે. એ દોષના સેવનથી જ જીવને પોતાની શુભાશુભ કરણીના ફળરૂપ સુખ-દુઃખ થાય છે. અન્ય કોઈ વ્યક્તિ વિશેષને ઈશ્વર માનવી તે તો અજ્ઞાનતા નામના દોષનો જ પ્રભાવ છે. વળી, ઈશ્વરને કર્તા માનવામાં તો ઈશ્વરમાં કર્તાપણાનો આરોપ કરવાથી તો ઈશ્વરમાં દોષારોપણ કરવાનું થાય છે. છે પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી
ભાવોદ્દઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે..
પ્રગટ દશામાં પણ જેનો સ્વભાવ પૂર્ણ શુદ્ધ થયો છે, જેઓ રાગ-દ્વેષ, ઈચ્છા, ઉપાધિ રહિત છે, છેલ્લામાં છેલ્લી પૂર્ણ દશા, જ્ઞાતા-દ્રષ્ટા સાક્ષી સ્વભાવ જેનો પ્રગટ થયો છે તેને કંઈ કરવાનું બાકી રહે નહિ. જો કંઈ કરવું બાકી રહે તો વ્યાકુળતા રહે અને જેને વ્યાકુળતા હોય તેને ઈશ્વર કહેવાય નહિ. જો ઈશ્વરને કંઈ કરવું રહે તો તે ઈશ્વરન કહેવાય, આત્માનો સ્વભાવ એવો અગુરુલઘુ છે કે, પૂર્ણ શુદ્ધતા પ્રગટી જાય પછી તેને વધવાપણું રહે નહિ. પૂર્ણ શુદ્ધતા બેહદ-અમર્યાદિત છે. આત્મા જ્યારે સર્વ કર્મકલંક ઉપાધિથી મુક્ત થાય ત્યારે તેમાં કાંઈ અશુદ્ધતાનો અંશ રહે નહિ. એવો પૂર્ણ શુદ્ધ આત્મસ્વભાવ જેને પ્રગટ થયો છે તે ઈશ્વર છે. તેને જગત ઉપાધિને;
