________________
ગાથા-૭૭]
[૨૪૭
પણ નથી. જીવ પોતે જ પોતાની ભૂલથી ભ્રમિત થઈને સંસારમાં ભટકે છે અને પોતાની ભૂલ છોડીને સંસારથી છૂટે છે.
ઈશ્વર તો જગતના જ્ઞાતા છે, કર્તા નહિ. એ ઈશ્વર જગતદ્દષ્ટા છે પણ જગતકર્તા નથી. જો ઈશ્વ૨ને જગતનો કર્તા માનવામાં આવે તો અનેક દોષ તથા વિપત્તિ ઉત્પન્ન થશે.
ઈશ્વર શુદ્ધાત્મસ્વભાવને પ્રાપ્ત થયા છે; તેથી ઈશ્વર જગતના કર્તા નથી. તેમની પાસેથી કંઈ પણ માગવું યોગ્ય નથી. મંદિરમાં જઈને ભગવાન પાસે માંગે તેમાં અને ભિખારીમાં કંઈ અંતર નથી. ભિખારી મંદિરની બહાર ભીખ માંગે છે અને ભગવાન પાસે માંગનાર મંદિરની અંદ૨ ભીખ માંગે છે. બહારનો ભિખારી બે-પાંચ રૂપિયા માંગે છે પરંતુ અંદરનો ભિખારી બે-પાંચ કરોડ માંગે છે. બહારનો ભિખારી તેની પાસે બે-પાંચ રૂપિયા માંગે છે કે જેની પાસે બે-પાંચ લાખ રૂપિયા છે, પરંતુ અંદરનો ભિખારી તેની પાસે ભીખ માંગ છે જેની પાસે એક પૈસો પણ નથી! કપડાં પણ નથી!
આમ, ઈશ્વર જગતનો કે કર્મનો કર્તા નથી; એમ માનીને, આત્મા પોતે જ કર્મનો કર્તા છે, તે સ્વીકાર કરવો જોઈએ. કર્મના કર્તાપણાનો સ્વીકાર, કર્મ દૂર કરવા માટે ક૨વાનો છે, કર્મમાં અટકી કર્મવાદી થઈ જવા માટે નહિ.
શુદ્ધ સ્વભાવ એટલે કે વીતરાગતા તથા સર્વજ્ઞતા, એમણે આત્માનું ઐશ્વર્ય-સ્વરૂપી ઐશ્વર્યને પ્રાપ્ત કર્યું છે. એ શુદ્ધસ્વભાવના કારણે તેઓ જગતનું અને જીવનું જેવું સ્વરૂપ છે તેવું જ બતાવનારા
