________________
ગાથા-૧૯]
[૭૯
ભૂતકાળમાં પોતાને થયેલા આત્મજ્ઞાનમાં નિમિત્તરૂપે જાણવા એ જ વિનય છે. જ્ઞાન હોવું એ જ વિનય છે. અહીં કોઈ એમ કહે કે, કેવળી ભગવાનને એક માત્ર સદ્ગુરુનું જ જ્ઞાન નહિ પરંતુ આખા જગતનું જ્ઞાન છે, તો એમાં વિશેષ શું જાણ્યું? કેવળીભગવાનને આખા જગતનું જ્ઞાન હોવા છતાં આખા જગતને ભૂતકાળમાં થયેલાં આત્મજ્ઞાનનું નિમિત્ત કારણ જાણતા નથી. એક માત્ર પોતાના ભૂતકાલીન સદ્ગુરુને આત્મજ્ઞાનનું નિમિત્ત કારણ જાણે છે. તેથી સદ્ગુરુનો વિનય થયો, આખા જગતનો નહિ, નિમિત્તને માત્ર નિમિત્તરૂપે જાણવું એ પણ એક પ્રકારનો વિનય છે.
જેમ કે, લોકવ્યવહારમાં કોઈ વ્યક્તિ પોતાના કરોડપતિ શેઠના નિમિત્તે વેપાર કરીને કરોડપતિ થયો અને એક દિવસ એવો પણ આવ્યો કે પોતાના કરોડપતિ શેઠને પાછળ છોડીને પોતે અબજોપતિ થઈ ગયો ત્યારે તેના શેઠ હજુ કરોડપતિ જ રહી ગયા. અબજોપતિ થયા પછી વારંવાર પોતાના ભૂતકાળના કરોડપતિ શેઠને નમસ્કાર કરવા જરૂરી નથી. માત્ર એટલું જાણે કે હું લખપતિ હતો અને કરોડપતિ શેઠના નિમિત્તથી કરોડપતિ થયો અને કરોડપતિથી પણ આગળ આવવામાં મારા આ શેઠનું માર્ગદર્શન હતું તેમ જાણવું અને જણાવવું, એને પોતાના શેઠનો વિનય કર્યો એમ કહેવાય. કારણ કે આ કાળમાં અબજોપતિ થયા પછી કોઈ વ્યક્તિ, અબજોપતિને પણ ગણકારતો નથી, તો કરોડપતિને ક્યાંથી ગશકા૨ે ? તેથી કહ્યું છે કે અબજોપતિ વ્યક્તિ ભૂતકાલીન કરોડપતિ શેઠને યાદ રાખે, જાણે તથા જણાવે એ જ વિનય છે. પૂજ્ય
