________________
જ્ઞાનસાર
આપણા ચિંતનમાં આ વચન અનુભવને સહકાર આપે છે. ઊભરે હોય ત્યારે માપ કેમ નીકળે ? ગોટા હોય ત્યાં મનનું તે શું, દૂધનું પણ માપ નીકળતું નથી; માણસ કયાં છે એ ખબર પડતી નથી. વસ્તુ છે એના કરતાં ચોગણી દેખાય છે. પણ જ્યારે ઊભરે બેસી જાય છે, ફીણ બેસી જાય છે ત્યારે જ એ વસ્તુનું સ્પષ્ટ દર્શન થાય છે. જ્યાં સુધી ઊભો છે ત્યાં સુધી વસ્તુનું માપ નહિ નીકળે.
અહીં વિલ્પ શબ્દ વાપર્યો છે. વિકલ્પ એ તરંગ છે. તરંગ આવે છે ત્યારે તળિયું દેખાતું નથી. તરંગ ડહોળાણને લીધે આવે છે. - સિમેંટથી બાંધેલે જળકુંડ હોય, તમે નાહવા ગયા હે અને આંગળીમાંથી હીરાની વીંટી સરકી એમાં પડી જાય અને પાણી તરંગવાળું હોય, તરંગે ચાલતા જ હોય તે તળિયે પડેલી વીંટી પણ દેખાતી નથી. વીંટી કાઢવા માટે કાં તે જળકુંડ ખાલી કરવો પડે અગર તે પાણીને સ્થિર કરવું પડે. પાણી પારદર્શક હેય અને તરગો શમી જાય તો તળિયે પડેલી વીંટી તરત દેખાય. ' '
વીટી ત્યાં છે, પાણી પણ ચોખું છે, દેખનારી આંખ પણ ત્યાં છે, તેમ છતાં દેખાતું નથી, કારણકે વચ્ચે તરંગે છે.
એમ આપણા ખજાનામાં જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપી ત્રણ રને છે, દેખનારો આત્મા છે, જેવું છે, પણ તરંગે ના અંતરાય obstacle ને લીધે દેખાતું નથી. એક તરંગ જાય ત્યાં બીજો આવે, બીજે જાય ત્યાં ત્રીજે આવે. તરંગ તરંગને લાવે છે.
