Asht Pravachan Mata

SR No.: 005775
Original Sutra Author: N/A
Author: Gunhansvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Publication Year: 2006
Total Pages: 328
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 62

સુખશીલતાથી વેષધારી જે સાધ્વાચાર ઉલ્લંધે, માર્ગભેદકારી ભવ્ય તે પાપ અનંતા બાંધે, ધન પડે
“આપણું બોલવું શ્રોતાને હવે ગમતું નથી, ઓછુ રસપ્રદ છે” એ જાણવાના કેટલાક ચિહ્નો આ પ્રમાણે છે.
(૧) સૌથી મહત્ત્વનું ચિહ્ન એ કે શ્રોતાને ઝોકા આવે.
(૨) શ્રૌતા સાંભળતા સાંભળતા આજુ-બાજુ-આગળ-પાછળ જોયા કરે. અવર જવર કરનારા ઉપર દૃષ્ટિપાત કરે.
(૩) શ્રોતા બગાસા ખાવા માંડે.
(૪) શ્રોતા પલાઠી છોડી ચૈત્યવંદન કે વંદિત્તાની મુદ્રામાં આવી જાય, અર્થાત્ ડાબોજમણો પગ ઉભો કરીને બેસે.
(૫) શ્રોતા વારંવાર ઘડિયાળ તરફ નજર કરે.
આવું જો સહેજ પણ દેખાય તો અનુભવી સંયમીએ તરતજ બોલવાનું બંધ કરી દેવું જોઈએ.
“શ્રોતાને સાંભળવાનો જરાય રસ નથી અને વક્તાને સંભળાવવાનો બેહદ રસ છે.” આ બે વિરોધી વાતો જયાં ભેગી થાય ત્યાં ભારે મુશ્કેલી પડે.
સંયમી તો ઓછુ બોલે એ જ શોભે. ઉપર તો વ્યાખ્યાન ઉપદેશ અંગેની વાત કરી પણ ૨ એ સિવાય રોજીંદા વ્યવહારમાં પણ ઓછા બોલા સંયમી પ્રત્યે વડીલોનો આદર વિશેષ રહેવાનો. જે ખૂબ ગપ્પા મારે, વાત-ચીતો જ કર્યા કરે, દિવસમાં પાંચ સાત મીટીંગ તો કરી જ નાંખે, ભક્તોને પકડી પકડીને ઉપદેશ દીધે રાખે, સતત કટાક્ષ વચનો, મજાક-મશ્કરી કર્યા કરે એની કિંમત કાણી કોડીની થઈ જાય. (૪૫)શાસ્ત્રો એને કાંદર્ષિક, કાથિક વગેરે વિશેષણોની વ ભેટ ધરી અવંદનીય તરીકે જાહેર કરે છે એ ભુલવું નહિ.
સંયમીઓના અતિભાષણના મુખ્ય સ્થાનો પ્રાયઃ બે જોવા મળે છે. (૧) ગોચરી માંડલી (૨) સાંજના પ્રતિક્રમણ પછીનો કાળ. ગોચરી તો ૧૫-૨૦-૨૫ મિનિટમાં વપરાઈ જાય, પણ ત્યાં બધા સંયમીઓ ભેગા થયા હોવાથી રોજેરોજ કંઈક ને કંઈક અવનવી વાતો નીકળે, બધાય સંયમીઓ પ્રાપ્ત થયેલી મનપર્યાપ્તિનો સદુપયોગ (!) કરે અને પછી ભાષાપર્યાપ્તિના બળથી પોતાનો અભિપ્રાય પણ વ્યક્ત કરતા જાય. વાપરતા જેટલો સમય થાય એના કરતા બમણો સમય પસાર થયા બાદ બધા સંયમીઓ ગોચરી માંડલી ત્યાગે.
આ બધા અતિભાષણના જ પ્રકારો છે. ‘એ બધી વાતો કેટલી મહત્ત્વની છે ? કે નિરર્થક છે ?' એ તો સંયમીઓ સ્વયં સમજી શકે છે.
એમ પ્રતિક્રમણ બાદ પણ ક્યારેક એક-બે-ત્રણ કલાક પણ વાતચીતોમાં જ પસાર થાય.
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૫૩) વીર વીર વીર વીર વીર