Page Text
________________
સંયમપરિણામોની શોધ વિગઈમોજી નવિ પામે, એમ માનીને અન્નપ્રાન્ત આહાર સદા ખપ કરતા. પન ૩૫
૫. ભાષાસમિતિ
(૨૮)વચનગુપ્તિ રૂપી ઉત્સર્ગમાર્ગના અપવાદ સ્વરૂપ આ ભાષા સમિતિ છે. ઉત્સર્ગ માર્ગ તો એજ છે કે સંયમીએ બોલવું જ ન જોઈએ. મોઢામાંથી હુંકારો ય ન કરવો જોઈએ. સંપૂર્ણ ૨ મૌન ધારણ કરવું જોઈએ. મૌન રાખવાના અનેક લાભો છે.
(૨૯)(૧) શાસ્ત્રકારો કહે છે કે માંદા વગેરે માણસોના મંદ શબ્દો જવા દો, બાકી બીજા જીવોના મધ્યમ-ઉત્કટ શબ્દો ઘણાજ ઓછા સમયમાં ચૌદરાજ લોકમાં વ્યાપી જાય છે. આ હો શબ્દપુદ્ગલો વાયુની વિરાધના પણ કરે. વળી બોલતી વખતે મોઢામાંથી વાયુ પણ ર નીકળવાનો જ એટલે એના દ્વારા પણ બહારના વાયુકાયની વિરાધના થાય. શરીરમાંથી નીકળતો વાયુ અચિત્ત અને બહારના વાયુકાય કરતા ગરમ હોય. એટલે એ વાયુ બહારના સચિત્તવાયુનો ઉપઘાત કરે. જો બોલવાનું જ ન હોય તો આ બધો આરંભ-હિંસા બંધ થાય. ૨
(૨) બોલતી વખતે ઘણાઓને મોઢામાંથી ફુંકનો વરસાદ વરસતો હોય છે. એ થુંક પુસ્તક ઉપર, સામે રહેલા ગુરુજનો ઉ૫૨ પડે તો એમની આશાતના થાય. પરસ્પર અપ્રીતિ થાય. આવા થૂંકનો વરસાદ કરનારા સાથે કોઈ વાત કરવા ય તૈયાર ન થાય.
વળી આ રીતે ઉડેલું થુંક ક્યારેક ૪૮ મિનિટમાં ન સુકાય તો સંમૂચ્છિમજીવોની ઉત્પત્તિ થવાથી એ બધી વિરાધનાઓ પણ માથે ચોટે.
ર
(૩) સૂત્ર છે કે ‘“વીર્યપાતાાપાતો વીયાન્” બોલવાથી શરીરની ઘણી બધી શક્તિ ખલાસ થઈ જાય. આજેય જોરજોરથી બોલનારાઓ વ્યાખ્યાનાદિ બાદ થાકીને ઢીલાઘેંસ થઈ જતા હોય છે. એ પછી શક્તિ વધારવા વિગઈઓ વાપરવી, લાગેલો થાક દૂર કરવા ઉંઘી જવું, હૃદયફેફસા નબળા પડવા, બોલ બોલ ક૨વાના કારણે કાનમાં બહેરાશ આવવી.... વગેરે વગેરે ઘણા નુકશાનો થાય છે એ અનુભવ સિદ્ધ હકીકત છે.
(૪) પ્રાયઃ બધા ઝઘડાઓનું મૂળ વાણી-વચન જ છે. કરોડો ઘરોમાં સાસુ-વહુ વગેરેના રૂ જે અનેક પ્રકારના ઝઘડાઓ ઉભા થાય છે, તેમાં તેઓ વડે બોલાયેલા વિચિત્ર શબ્દો, ખરાબ શબ્દો, આગ ભરેલા શબ્દો જ લગભગ કારણ હોય છે. એ બોલાયેલા શબ્દોને સાંભળનારાઓ મનમાં સંઘરી રાખી, વારંવાર યાદ કરી પરસ્પર વેર-વૈમનસ્ય વધારતા જ ર હોય છે.
સંયમીઓમાં ય જો કલહ-કંકાસ, ઝઘડા, ખટપટ, મનદુઃખ થતા હોય તો એની પાછળ કારણ તરીકે તો આ શબ્દો જ છે. જરાક ઉંડાણથી તપાસશો તો આ હકીકત જણાયા વિના
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૩૫) વીર વીર વીર વીર વીર રે
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |