________________
ચેાત્રીય અતિશયા અને આઠ પ્રાતિહાર્યાં
G3
(
કહે છે. ગુજરાતીમાં તે અતિશય' શબ્દ જ વિશેષતઃ વપરા– ચેલા જોવાય છે.
અતિશયની વ્યુત્પત્તિ- આ વ્યુત્પત્તિ અભિધાનચિન્તામણિ (કાંડ ૧, શ્લા. ૫૮)ની સ્વપજ્ઞ વિવૃતિ ( પૃ. ૧૯ )માં અપાઇ છે. જુએ પૃ. ૫૯.
અતિશયાની સખ્યા- તીર્થંકરના અતિશય અનેક છે. તેમ છતાં સામાન્ય રીતે ચાત્રીસ ગણાવાયા છે. આ ૩૪ની સંખ્યા જેનેના મુખ્ય અને સંપ્રદાયે ને-શ્વેતાંબરાને તેમ જ દિગંબરાને માન્ય છે.
મૂલાશિયાના ઉલ્લેખ— ગ્રંથના મંગલમ્પેકમાં તીર્થંકરને અંગે જે વિશેષણા વપરાયાં હોય તે કયા કયા અતિશયનું સાક્ષાત્ કે ઉપલક્ષણથી સૂચન કરે છે એ બાબત કેટલીક કૃતિઓમાં વિચારાઇ છે.
મૂલાતિશયાનું નિરૂપણ— મૂલાતિશયાને લગતી કેટલીક હકીકત કાઈ કાઇ સંસ્કૃત, હિન્દી અને ગુજરાતી કૃતિમાં
જોવાય છે.
વાણીના ૩૫ ગુણા—આને લગતી માહિતી ( આછી કે વત્તી ) સંસ્કૃત, પાઇય, ગુજરાતી, હિન્દી અને અંગ્રેજીમાં લખાયેલી કંઇ ક્રાઇ કૃતિમાંથી મળે છે.
ચાત્રીસ અતિશયા — બુદ્ધાઇસેસ 'ના નામથી આ અતિશય સમવાય (સ, ૩૪)માં ગણાવાયા છે,
