________________
૭. આસકિત ત્યાં ઉત્પત્તિ
(આયુષ્ય કમ)
ભગવાન મહાવીરના સમયની વાત છે. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યા પછી ભગવાન જીવોનો ઉદ્ધાર માટે જુદા જુદા પ્રદેશોમાં વિહાર કરી રહ્યા છે. સામાન્ય રીતે તેઓ જ્યાં જાય ત્યાં ગામની બહાર આવેલા ઉદ્યાનમાં થોડોક સમય સ્થિર વાસ કરે અને લોકોને ઉપદેશ આપી ધર્મમાં જોડે. આસપાસના બધા પ્રદેશોમાં અહિંસાનો જયઘોષ થઈ રહ્યો હતો. લોક તેમની મધુર વાણી સાંભળી મુગ્ધ થઈ જતા હતા અને દિવસે દિવસે ચતુર્વિધ સંઘ વૃદ્ધિ પામતો હતો. સામાન્ય ગ્રામજનોથી માંડીને પ્રખર જ્ઞાનીઓ, શ્રેષ્ઠીઓ અને રાજા-મહારાજાઓ પણ જૈન ધર્મ અંગીકાર કરવા લાગ્યા હતા. વિહાર કરતા કરતા મહાવીર રાજગૃહી નગરી પાસે આવી પહોંચ્યા અને બહાર આવેલા ઉધાનમાં તેમણે રોકાણ કર્યું.
એ પ્રદેશનો રાજવી શ્રેણિક તો ક્યારનોય ભગવાનનો ઉપાસક બની ગયો હતો અને મહાવીરના આગમનથી તેનું રોમેરોમ આનંદથી ઊભરાઈ રહ્યું હતું. સવારે તેમની દેશના સાંભળવા માણસોનો પ્રવાહ ઉઘાન તરફ વહી રહ્યો હતો. મહારાજ શ્રેણિક પણ પોતાના તેજસ્વી અશ્વ ઉપર બેસીને આ ધર્મસભામાં આવી પહોંચ્યા અને ભગવાનના ચરણ પાસે બેસી એકચિત્તે ભગવાનની વાણીનું શ્રવણ કરવા લાગ્યા.
ભગવાનની વાણીની એક વિશિષ્ટતા હતી કે તેઓ ધર્મનાં ગહન રહસ્યો સરળ રીતે રજૂ કરતા હતા. સૌને જાણે એમ જ લાગે કે ભગવાન તેને જ અનુલક્ષીને વાત કરી રહ્યા છે. આખું ઉધાન શ્રોતાઓથી ખીચોખીચ ભરાયેલું હતું. અને લોક ભારે તૃષાથી તેમના એકેક શબ્દનું પાન કરતા હતા ત્યાં ભગવાનના મુખમાંથી શબ્દો સર્યા: “પરિચય ત્યાં પ્રીતિ પ્રીતિ ત્યાં આસક્તિ અને આસક્તિ ત્યાં
૧૨૦
