________________
૩૩૬
દ્વાદશાંગી પ્રમાણ શ્રતજ્ઞાનને મેહનીયકમને ક્ષય કરવા માટેનું સાધન ન માનનારા અને ન બનાવનારા શ્રુતજ્ઞાનને અહંકાર કરનારા બને છે અને પછી જ્ઞાનના મદદથી અધઃપતનને પામનારા થાય છે. - જ્ઞાન અજ્ઞાન કેમ? જ્ઞાન અને તે વળી પાછું અજ્ઞાન?
જ્યાં સુધી જ્ઞાનમાંથી મેહના વિકાર જાય નહિ ત્યાં સુધી જ્ઞાન અજ્ઞાન છે. કારણ કે ત્યાં મોહનાં પડળ છે– આવરણ છે. મેહનાં પડળે-આવરણ હટે નહિ ત્યાં સુધી કેવલજ્ઞાન પ્રગટે નહિ પછી તે સ્વયં શ્રુતકેવલ પણ કેમ ન હોય !
શ્રુતકેવલિ થવાના લક્ષ્યથી જ્ઞાનાભ્યાસ-અધ્યયન કરવામાં આવે તે જ્ઞાનાવરણીય કર્મને ક્ષયોપશમ સારી અને ઝડપી થાય છે. અને શ્રુતકેવલિ બનવાની દ્રઢ ભાવનાને કારણે તેવા સંસ્કાર આત્મામાં દ્રઢ થતાં આત્માને શ્રત કેવલિ બની શકે તેવાં દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ અને ભાવની પ્રાપ્તિ થાય છે.
ગૌતમ ગણધર ભગવંતને હું સર્વજ્ઞ છું અને હું અજીત વાદી છું એ જ્ઞાનના રસ, ભાવ અને જ્ઞાનપિપાસાએ એમને સર્વજ્ઞ પરમાત્મ તીર્થકર ભગવંત મહાવીરસ્વામીના સંપર્કમાં લાવી દીધાં મહાવીર ભગવંત પાસે સર્વજ્ઞતા બતાડવા આવેલ ગૌતમ ગણધરે એની અસર્વજ્ઞતા મહાવીર ભગવંતે બતાડી દઈ અને એને અહં ઓગાળી દઈશ્રુતકેવલિ ગણધર ગૌતમસ્વામિ બનાવી અંતે પિતા જેવાં કેવલજ્ઞાની સર્વજ્ઞ બનાવ્યા. તેથી જ જીત હાર સાપેક્ષ હોવા છતાં ભગવાનને જીતનારા અને જીતાડનારા “જિણાણું જાવયાણું" વિશેષણથી નવાજેલા છે. એ ભગવંત એવાં છે કે કેઈને હરાવીને જીવનારા નથી. એ તે સામાને જીતાડીને જીતનારા છે