________________
૨૪૪ વિરુદ્ધ તાવને સમન્વય કરીને સમજવું તે સ્થાવાર
અવળાને સવળા કરી આપે તે યાદુવાદ!
સામેની વ્યક્તિ પાસે અંશે પણ જે સત્ય તત્વ હોય તેને સ્વીકારવું એનું નામ શ્યાવાદ શૈલી છે, જે પ્રામા ણિકતા છે. આ બાબત કૃષ્ણ વાસુદેવનું દૃષ્ટાંત જોવામાં આવે છે. તેઓ દરેક વસ્તુ-બનાવની સારી-ઊજળી બાજુ જ જોતા એમની પરીક્ષા કરવા મરી ગયેલ કૂતરાના શબ પ્રતિ અંગુ લિનિર્દેશ કરી એમને પૂછવામાં આવ્યું કે એ દશ્યમાં તેમને શું જોવા જેવું લાગ્યું ? ત્યારે તે ગુણદષ્ટના સ્વામી જવાય આપે છે કે તે મૃતધાનની દંતપંક્તિ કેવી ત અને સુરેખ છે !
સ્વયની દષ્ટિને દષ્ટા બનનાર વ્યક્તિ જવાલા બનીને દષ્ટિને ભરમ કરે છે અને તેવા પ્રકારની સાધના દ્વારા તે સાધક અવયંને સર્વ વિકારને અર્થાત્ ઘાતકર્મોને ખતમ કરે છે. દષ્ટના દ્રષ્ટા બનાવનારુ દર્શન સ્યાદ્વાર દર્શન છે. ધ્યાનમાં કે વિપશ્યના સાધનામાં રવયંનું દશન એટલે કે રવયંની દષ્ટિનું અર્થાત્ પિતામાં ઊઠતા વિચારોનું જ દર્શન હોય છે. જે પ્રક્રિયા દ્વારા અશુભમાંથી શુભમાં જઈ શાંત, પ્રશાંત અને પછી શુદ્ધ, બુદ્ધ ને મુક્ત થવાનું હોય છે.
વાતને યવાદ શૈલીથી મર્યાદા અને અપેક્ષા સાથે સમજવામાં આવે તે વિરુદ્ધ જણાતી વાતે પણ અવિરુદ્ધ જણાશે.
સ્વાદુવાદ એટલે ગુણગ્રાહકતા અને સ્વાદુવાદી એટલે ગુણગ્રાહી.
