Page Text
________________
કયું ઉત્પાદન સારું : દેશી, પરદેશી કે આપણા ગામનું ? / ૯૧ દેશોને બદલે બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓની અને બહુરાષ્ટ્રીય તંત્રોની અને બહુરાષ્ટ્રીય બેન્કોની સત્તા ચાલે છે. આ કંપનીઓને કોઈ દેશો પ્રત્યે પોતાની જવાબદારી નથી લાગતી. દાખલા તરીકે, અમેરિકામાં આવેલી કોઈ બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીના વડાને અમેરિકા વિદેશ-વેપારમાં નફો કરે છે કે ખોટ એની પરવા પણ નથી હોતી. એમનું તો એકમાત્ર ધ્યેય પોતાને માટે પૈસા કમાવાનું છે. અને આવી ઘણી કંપનીઓનાં નાણાં એટલાં બધાં વધારે છે કે એ ઘણાં દેશોની રાષ્ટ્રીય આવક કરતાં પણ વધારે છે. આ કંપનીઓનું લક્ષ્ય પૈસાને પરમેશ્વર માનીને વધુ મોટાં યંત્રો વડે વધુ મોટા પ્રમાણમાં ઉત્પાદન અને વધુ મોટા પ્રમાણમાં વિદેશ વેપાર વડે એને વેચીને વધુ નફો કરવાનું છે. આને કારણે દરેક દેશોમાં પૈસાદારો અને ગરીબો વચ્ચેનું અંતર વધતું જાય છે અને દુનિયાભરમાં બેકારી વધતી જાય છે જે અસાધ્ય બની ગઈ છે, એને માટે અત્યારના અર્થતંત્ર પાસે કોઈ ઉપાય નથી.
મને તો ગૂંગળામણ અનુભવાય છે, કૌશિકે કહ્યું.
પણ તું મનને શાંત કરીને બીજી બાજુ વિચાર કર. ખરેખર તો યંત્રોથી વસ્તુઓ સસ્તી બને છે એ મૂળ વાત જ ભ્રમ છે. પછી યંત્રોથી એ વસ્તુઓ આપણા દેશમાં બને કે બીજા દેશમાં. આપણા દેશની કંપનીમાં બને કે બીજા દેશની મ્પનીમાં કે બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીમાં. યંત્રો વાપરવાથી શ્રમશક્તિનો બચાવ થાય એમ આપણે જોઈએ છીએ, જો કે તે સાથે બેકારી વધે એની સામે આંખ આડા કાન કરીએ છીએ, પણ આપણે જે નથી જોતા તે એ કે યંત્રો વાપરવાથી શ્રમશક્તિનો તથા ખર્ચનો બચાવ થવાને બદલે તેમાં વધારો થાય છે, કારણ કે યંત્રોથી ઉત્પાદક્ત કરીએ તો તે ઉત્પાદન ઘણા મોટા પ્રમાણમાં થતું હોવાથી એને વેચવા માટે દૂરના પ્રદેશોમાં બજારો શોધવાં પડે. એને માટે કાચો માલ પણ વધારે અને અમુક જાતનો જોઈએ એટલે એ તેમ જ ઉત્પાદ્ધ માટે જરૂરી બીજી વસ્તુઓ બીજા પ્રદેશોમાંથી લાવવી પડે, મોટા પ્રમાણમાં નાણાં ઊભાં કરવાં પડે, એટલે સરવાળે આ બધાંનો ખર્ચ એટલો બધો વધી જાય કે શ્રમશક્તિ બચાવ્યાનો ફાયદો રહે નહીં. આ જાતના ગંજાવર ઉત્પાદન અને વેચાણને કારણે વાહનવ્યવહાર, સંદેશાવ્યવહાર, જાહેરખબરો, બૅન્કો, સરકારો, જાસૂસો, કૌભાંડો, ત્રાસવાદ, સંરક્ષણ વગેરેનું જાળું વધુ ને વધુ જટિલ થતું જાય અને એ બધાના જબરદસ્ત ખર્ચા છેવટે તો ઘરાક પર પડે.
આની સરખામણીમાં કોઈ પણ સ્થળે સ્થાનિક કાચા માલમાંથી સ્થાનિક તદ્દન સસ્તાં સાધનો વડે સ્થાનિક બજાર માટે બનાવેલો માલ હંમેશાં અત્યંત વધારે સસ્તો પડે. દાખલા તરીકે કોરિયાની મિલનું સિક્વેટિક કોપડ આપણા દેશની મિલના સિન્ટેટિક કાપડ કરતાં સસ્તું હોઈ શકે પણ આપણા ગામના જ પાસમાંથી - શેરડીમાંથી સિન્ટેટિક જેવા રેષા પણ બની શકે તેમાંથી – આપણા ગામના જ વણકર પાસે બનાવેલા કાપડ કરતાં કદી સતું ન હોઈ શકે.
આજના જ છાપામાં છે કે મોરબીના એક કારીગરે માત્ર પચાસ જ રૂપિયામાં માટીનું રેફ્રિજરેટર સુદ્ધાં બનાવ્યું છે, જેમાં પાણી ઠંડું થાય છે અને ખોરાક તાજો રહે છે અને વીજળીના ફ્રિજ કરતાં વધુ તાજો રહે છે. એ દરેક જગાએ બની શકે અને મળી શકે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005612 |
| Book Title | Dhanya aa Aarti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandini Joshi |
| Publisher | Unnati Prakashan |
| Publication Year | 1996 |
| Total Pages | 162 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |