________________
જ્યોતિષિ વિમાનનું પ્રમાણ
૨૧૭, एकस्य योजनस्यांशानेकषष्टिसमुद्भवान् । षट्पञ्चाशतमिन्दोः स्याद्विमानं विस्तृतायतम् ॥ ४० ॥ अंशानेतादृशानष्टाविंशति तत् समुच्छ्रितम् । सर्वे ज्योतिर्विमाना हि, निजव्यासार्द्धमुच्छिताः ॥ ४१ ।। अष्टचत्वारिंशतं प्रागुक्तांशान् विस्तृतायतम् ।
विवस्वन्मण्डलं भागाँश्चतुर्विंशतिमुच्छ्तिम् ॥ ४२ ॥ विशेषतस्तु-चतुर्दश शतान्यष्टषष्टिः कोशास्तथोपरि ।
धनु:शताः सप्तदश, चतुयुक्ताः करत्रयम् ॥ ४३ ॥ अङ्गलाः पञ्चदश च, चत्वारः साधिका यवाः । ततायतं चन्द्रबिम्बमुत्सेधाङ्गलमानतः ॥ ४४ ॥ शतानि द्वादशैकोनषष्टिः क्रोशास्तथोपरि । चापा द्वात्रिंशस्त्रिहस्ती, त्रयोऽङ्गलाश्च साधिकाः ॥ ४५ ॥ ततायतं सूर्यबिम्बमुत्सेधागुलमानतः । परिक्षेपस्तु विज्ञयः, स्वयमेवानयोद्वयोः ॥ ४६ ।। प्रमाणागुलजक्रोशद्वयमायतविस्तृताः ।
स्युग्रहाणां विमानास्ते, क्रोशमेकं समुच्छ्रिताः ॥ ४७ ॥ ૧ યોજનાના ૬૧ અંશ કરી અને તેમાંથી પ૬ અંશ પ્રમાણ ચન્દ્રનું વિમાન લાંબુ-પહોળુ છે અને ૨૮ અંશ ઉંચું છે. કારણ કે બધા જ્યોતિષ્ક વિમાનો પોતાની પહોળાઈથી અડધી ઉંચાઈવાળા હોય છે. ૪૦-૪૧.
પહેલા કહ્યા પ્રમાણે યજનના ૬૧ અંશમાંથી ૪૮ અંશ પ્રમાણ લાંબુ પહેલ્થ सूर्य विमान छ भने २४ मश यु छे. ४२.
વિશેષ ઉત્સધ આંગલના પ્રમાણે ગણત્રી કરાય તે ચૌદસોને અડસઠ (૧૪૬૮), ગાઉ સત્તરને ચાર (૧૭૦૪) ધનુષ્ય, ૩ હાથ, ૧૫ આંગલ અને સાધિક ૪ ચવ aiभु पाणु यन्द्रनु जिम छ. मा उत्सेध मोगलनु प्रमाण वायु, ४३-४४
ઉત્સધ આંગલના પ્રમાણથી ૧૨૫૯ કોશ, ૩૨ ધનુષ્ય, ૩ હાથ, સાધિક ૩ આગલ, લાંબુ. પહેલું સૂર્યનું બિંબ છે, જ્યારે આ ચન્દ્ર-સૂર્ય બિંબને ઉસેધાંગુલ अन्य परिधि स्वयमेव वियारी सेवा: ४५-४६
પ્રમાણુગુલથી બે કેશ લાંબા પહેલા અને એક કોશ ઊંચા ગ્રહના વિમાનો डेय छे. ४७. क्षे-. २८
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
