________________
४२६
गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति
' सारसंभाल ' शब्द ' वारंवार स्मरण 'ना भावने सूचवे छे. तेमां आवेलां 'सार' ' अने ' संभाल' ए बन्ने पदो
सारसंभाळ
'स्मरण' ना अर्थने बतावे छे. 'स्मृ' ऊपरथी 'स्मार ' अने ते द्वारा 'सार' तथा ' संस्मृ ' ऊपरथी ' संस्मार ' अने ते द्वारा ' संम्हार संभाल ' ए रीते ' सारसंभाल ' पदनी उपपत्ति छे.
'पंचत्तालीस ' एटले 'पीस्ताळीश.' मूळपद ' पञ्च + चत्वारिंशत् ' छे. ते ऊपरथी ‘पंच + चत्तालीसा' बे 'च' एक साथे आववाथी बोलवामां अगवड आवे छे माटे उच्चारण करतां एक 'च' आपोआप चाल्यो गयो, एटले प्रस्तुत ' पंचत्तालीस' पद आव्युं. ए ज रीते पञ्च + दश - प्रा० पणदह - पण्णरह अने ए ऊपरथी 'पन्नर' के 'पंदर'
"
'आ' एवा अर्थमा 'उ' शब्दनो प्रयोग छे. हेमचंद्र 'आ' अर्थे " आय' शब्दनो निर्देश करे छे ( ८-४-३६५ ) प्रस्तुत 'उ' अने उक्त 'आय' ए बन्ने समान भासे छे: आय - आयउ - उ.
'हमणाने' एवा अर्थमां ' हिवडातणइ' पद वपरायुं छे. 'हिवडा' ना मूळमां 'अधुना' पद छे. तेने संबंधसूचक 'तण' अने त्यार बाद ' सप्तमी 'नो 'इ' लागवाथी 'हिवडा - तणइ' पद आवेलुं छे.
'दीर्घ' ना अर्थमां 'भारी' शब्दनो प्रयोग छे. चालु भाषामा पण 'दीर्घ' ने माटे 'भारे' प्रयोग प्रचलित छे. 'भृ' एटले 'धारण करवुं '. जेने धारण करवो पडे ते ' भार' अर्थात् बोझो. दीर्घ उच्चारण करतां उच्चारण करनार भार - बोझो अनुभवे छे, माटे 'दीर्घ' उच्चारणवाळा वर्णो ' भारी' के 'भारे ' कहेवाय छे.
' उत्तान ' - चत्तुं.
उत्ताणु
Jain Education International
"
ते ऊपरथी उत्ताणु. उत्तान 'मां' तन्' धातु अने ' उत्' उपसर्ग छे. ' तन् एटले प्रसवुंविस्तरयुं. जेनो विस्तार ऊपर तरफ होय ते उत्तान.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
