Page Text
________________ केवलिनः हिंसोपगमे दयाऽभावप्रसङ्गः 139 अथ केवलिनः परविकल्पिता जीवघातादयश्छद्मस्थसंयतेष्ववतार्यमाणाः कीदृशा भवन्तीति दर्शयति॥छउमत्थे जिणदोसा तहभूआ संजमोवधायकरा / ते चेव अणाभोगा विहला पन्नो तइअभंगो // 42 // व्याख्या-जिनदोषाः जीवघातादयः परैर्विकल्पिताः छद्मस्थसंयतेषु तथाभूताः-विनापवादं ज्ञानपूर्वकजीवघातोदयो दोषाः संयमोपघातकराः-चारित्रपरिणामस्य विध्वंसकाः , त एवाऽनाभोगाज्जायमाना विफला-जीवघातजन्यकर्मबन्धलक्षणेन फलेन शून्याः, न पुनर्जनापवादलक्षणेन फलेनाऽपि, तत्फलस्यानपायात् / अत एव मण्डूकीव्यापादकः क्षपनकः क्षुल्लकेन प्रेरितस्तद्वधाय धावित इति / नन्वेवं यदि कर्मबन्धाभावहेतुः कथं तर्हि तेषां प्रायश्चित्तप्रतिपत्तिः ? व्यर्थत्वादिति चेत् / सत्यम् , परं सम्भावनयाऽपि छद्मस्थगम्यजीवघातादौ मिथ्यादुष्कृतादिप्रायश्चित्तप्रतिपित्सूनामेवानाभोगवशेन जाते जीवघाते निश्चयतः कर्मबन्धाभावेऽपि ज्ञाते सति व्यवहारप्रवृत्तिमतां व्यवहारतः प्रायश्चित्तोप्रतिपत्तौ चेतःशुद्धिर्न भवति, छाद्मस्थ्येन तद्विषयकसम्यक्परिज्ञानाभावात् / भवति च तत्प्रत्तिपत्तौ / सा च शुद्धिर्महानिर्जराहेतुः , तीर्थकदाज्ञोराधनादिति / एवमुक्तप्रकारेण द्वावेव भङ्गौ प्रवचने प्रतीतौ / नान्यस्तृतीयो भङ्गःपरविकल्पितः सर्वप्रकारेण ज्ञात्वाऽपि जीवघातादिः केवलिनः कर्मबन्धहेतुर्न भवतीत्यादिरूपः। स च वृद्धवादेनापि न श्रुतः / वस्तुतस्तु केवलिनो यतना दूरे, प्रत्युत सर्वेष्वप्याश्रवेषु निश्शत प्रवृत्तिरेव ચારિતિ માવઃ ત ાયાઃ કર / : - અર્થ - જિનના દોષ- પરે વિકટપ્પા જે વઘાતાદિક તે છદ્મસ્થ યતીને વિષે તેહવા-અપવાદ વિના જ્ઞાનપૂર્વક છવધાતાદિક તે દોષ, સંયમના ઉપધાતકર ચારિત્રપરિણામના વિવંસક, તેજ છવઘ તાદિક અનાભોગથી થાતા વિફલા-જવઘા જન્ય જે કર્મબંધરૂપ ફલ તેણે રહિત. પણિ જનાપવાદરૂપ લે શુન્ય ઈમ નહિં. તે ફલના અક્ષયથી. એતલાજવતી મંડૂકીને હણનાર સાધુ તે ક્ષુલ્લક પ્રેર્યો હુંતે તેહના વધને અર્થે ધાયે. અત એવ ઉછુંખલે સ્વરૂપહિંસા તે હિંસાજ નહીં છમ લિખિ માહારી માતા અને વંધ્યા એ ન્યાય અંગીકાર કર્યો છે. તે મિથ્યા જાણિવું. .' પૂછે છે-ઇમ જ8 કર્મબંધના અભાવને હેતુ તે કિમ તેહને પ્રાયશ્ચિતનું પવિજવું ? એહ જે તે ઉપરિ કહે સત્ય. પણ સંભાવનાઈ પણિ છદ્મસ્થે ગમ્ય છવધાતાદિક છતે. મિથ્યાકૃતાદિ પ્રાયશ્ચિતનિ પડિવજવાની ઇચછાના ધણીને જ, અનાભોગને વશું થાત જે જીવઘાત. તેણેિ નિશ્ચયથી કર્મબંધને અભાવે પર્ણિ જાણે હું તે વ્યવહારનયની પ્રવૃત્તિવંતને વ્યવહારથી પ્રાયશ્ચિત્તને અણુપડિવજ ચિત્તશુદ્ધિ ન હઈ. છદ્મસ્થને તે વિષયી આ પરિજ્ઞાનના અભાવથી. અને હુઈ તેહને પરિવજે હું તઈ. તે શુદ્ધિ મહાનિર્જરા હેતુ. તીર્થકરની આજ્ઞા-આરાધનાથી. ઇમ કહે પ્રકારે જ ભંગ પ્રવચનને વિષે પ્રસિદ્ધ, અને ત્રીજો ભંગ નહી'. ઐરાશિકસગોત્રે પરે' કપિત જે સર્વ પ્રકારે જાણીને પણિ છવઘાતાદિક કેવલીને કર્મબંધને હેતુ ન હું. એહવે તે તે વૃદ્ધવાદે પર્ણિ નથી સાંભ. કે ૪ર છે હિવે પર અભિપ્રાય માનીને પણિ ઉપસંહારે દૂષતો કહે છે - ઇમ સમ વિચારે કેવલીની ઉપમા સંતયતી ન હઈ. જે વતી જાણીને જીવવધ તે અસંયત હુઈ ઉપમા કરિવા યોગ્ય.
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |