Page Text
________________
ગાથાર્થ :- વાસ્તુ વિદ્યાથી સમર્પણ પામેલી, શુભ ન્યાયથી મેળવેલી, બીજા આડોશી પાડોશીના તકલીફનું નિમિત્ત ન બને એવી ભૂમિ જિનેશ્વરોએ શુદ્ધ કહી છે.
વિશેષાર્થ:- વાસ્તુ વિદ્યા શાસ્ત્ર પ્રમાણે અસ્થિ વિ. ને દૂર કરીને જેની શુદ્ધિ કરાયેલી હોય, શુભ ન્યાયથી એટલે કાવાદાવાથી કે દમદાટીથી લીધેલી ન હોય. જમીન લેતા બીજા કોઈને તકલીફ ઉભી ન થાય તેવી જમીન શુદ્ધ કહેવાય. ૪ || किमित्येवमुपदिश्यत इत्याह ।
शास्त्रबहुमानतः खलु सच्चेष्टातश्च धर्मनिष्पत्तिः ।
परपीडात्यागेन च विपर्ययात्पापसिद्धिरिव ॥ ५ ॥ शास्त्रस्य प्रकृतविध्युपदेशकस्य वास्तुशास्त्रादेः बहुमानतः खलु बहुमानादेव, सच्चेष्टातश्चेत्यत्रपराभिभवत्यागप्रधानोद्यमाच्च, परपीडायाः परोपतापस्य त्यागेन भाविनोऽनुत्पादेन च धर्मनिष्पत्तिर्भवति, विपर्ययादुक्तविपरीतहेतुत्रयाच्छास्त्राबहुमानासच्चेष्टा परपीडालक्षणात्पापस्य सिद्धिरुत्पत्तिरिव, यद्विपर्ययः पापहेतुः स धमहतुरिति न्यायगतिः ।। ५ ।।
આવો ઉપદેશ શા માટે? તેનો જવાબ ગ્રંથકાર દર્શાવે છે.
ગાથાર્થ - વાસ્તુ શાસ્ત્રના બહુમાનથી, સુંદર પ્રવૃત્તિથી, બીજાને પીડા નહીં કરવાથી ધર્મ નિષ્પત્તિ થાય છે. અને તેનાથી વિરુદ્ધ વર્તન-ઉલ્ટ કરવાથી પાપની નિષ્પત્તિ થાય છે.
વિશેષાર્થ - શાસ્ત્રસ્ય = પ્રસ્તુત વિધિને દર્શાવનાર જે વાસ્તુશાસ્ત્ર વિ. તેનું ખરેખરું બહુમાન થવાથી. સચ્ચેષ્ટાત- (ઉત્પન્ન થયેલા) અહીં બીજાના પરાભવના ત્યાગ પ્રધાન ઉદ્યમ તેનાથી અહીં- શુદ્ધ ભૂમિને ગ્રહણમાં કોઈનો પરાભવ-તિરસ્કાર ન થાય તે પ્રમાણે પ્રયત્ન કરવાથી પરપીડાયાઃ- બીજાની તકલીફને ત્યાગન -દૂર કરવા વડે અને ભાવિમાં તકલીફ ઉત્પન નહિ કરવાથી ધર્મની નિષ્પત્તિ થાય છે. - ઉલ્ટ કરવાથી એટલે શાસ્ત્રના અબહુમાનથી અસત્યેષ્ટાથી પરપીડાથી પાપની પેદાશ થાય છે. “જેનો વિરોધિભાવ પાપનો હેતુ હોય છે, તે ધર્મહતુ હોય છે.” એ પ્રમાણેનો ન્યાય છે. સપ્રવૃત્તિનો
દૂ
શ્રી ષોડશકપ્રકરણમૂ
=
=
=
=
=
=1
5
=
=
જ
=
=
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002154 |
| Book Title | Shodashaka Prakaranam |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | |
| Total Pages | 226 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Yoga |
| File Size | 9 MB |