________________
ર૮૪
કાવ્યશાસ્ત્ર,
ઘડી કહે દૂર રહો, ઘડી પ્રસારે હાથને, બની મદારી માનિની, નાચ નચાવે નાથને.
યથા. પતિ પગ દેવે ત્યારે, કેતુક કરતી શ્યામા સુખદાઈ; ક્ષણ દ્રય પદે પ્રસારે, ક્ષણ ખેંચી લે ઉર સંકેચાઈ.
प्रौढास्वाधीनपतिका-यथा. વેણી ગુંથે મારી, બિન્દ પણ દોંચે બનાવી, કરથી બાંધે કસે, આંગીની આનંદ લાવી, ચાહું અત્તર અંગ, ચેપડે મેંદી દોયે પગ, મુજ મુખ સામું જુએ, તીવ્ર ઈચ્છાથી ટગટગ; છક રહે મુજ છબિપ ક્યાંક દૂર જતો નથી, મુજપતિ મુજ શાસન વિના, એક શ્વાસ ભરતે નથી.
યથા. નિરખી રાતદિન મુખ, પતિના ચક્ષુ બહુરૂપી થાય; કમલ જાણું અલિ થાયે, શશિ અનુમાની ચકર બની જાય.
परकीयास्वाधीनपतिका-यथा. પતિને છોડે પ્રેમ, પ્રેમ પતિવૃત્તને છે, પરપતિ સાથે પ્રેમ, ઇંગરથી મેં તો જોડયે; હાજર હરદમ રહે, ઈશારે આગળ આવે, દાસની પેઠે ખાસ, નોકરી મારી બજાવે; ડરે ન દુનિયાંથી જરી, મુજ પ્રીતિ માટે મરે, મનમેહન મુજ મિત્રસમ, જગમાં કોઈ નહિ જડે.
યથા. પ્રસારો પ્રેમતણે ગુણ, મુજ મન ખગને બાંધે છે નાથ;
ઉડે ઉદાસ બની કદ, તે ફરી ખેંચી રાખે છે હાથ. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
