________________
ઉત્તરકાળ
(૪) સમેલન
ભગવાન પાર્શ્વનાથની પરમ્પરાના સુગ્ય નેતાઓએ આ સંશોધનને સ્વીકાર્યું અને પ્રાચીન તથા નવીન બન્ને ભિક્ષુએનું સમેલન થયું. (૫) સમ્પ્રદાયો
કેટલાક વિદ્વાનને એ મત છે કે સમેલનમાં વસ્ત્ર રાખવા કે ન રાખવાને જે મતભેદ શાન્ત થયો હતો તે જ મતભેદ આગળ જતાં ફરીવાર પક્ષપાતનું રૂપ ધારણ કરી વેતામ્બર અને દિગમ્બર સમ્પ્રદાયના રૂપમાં ભભૂકી ઊઠશે. જે કે સૂફમદષ્ટિએ વિચાર કરનાર વિદ્વાનેને વેતામ્બર અને દિગમ્બરમાં કોઈ મહત્વપૂર્ણ ભેદ જણાતો નથી. પરંતુ આજકાલ તે સમ્પ્રદાયની અસ્મિતાએ “વેતામ્બર તેમજ દિગમ્બર એ બને શાખાઓ વચ્ચે નાશકારિણી દિવાલ ઊભી કરી દીધી છે. એટલું જ નહિ પણ સામાન્ય સામ્પ્રદાયિક અભિનિવેશને કારણે બીજા પણ અનેક નાના મોટા સમ્પ્રદાયે ભગવાન મહાવીરના અનેકાન્તવાદ (સ્યાવાદ)ની નીચે ઊભા થઈ ગયા છે.
(૬) જીવનરહસ્ય
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના સમગ્ર જીવનને અને ઉપદેશના સંક્ષિપ્ત સાર નીચેની બે વાર્તામાં આવી જાય છે. તે એ કે -
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
