________________
ઉત્તરકાળ
આનન્દ, કામદેવ વગેરે પ્રધાન દશ ઉપાસકોમાં શાકડાલપુત્રનામને ઉપાસક કુંભારજાતિને હતે. અને બાકીના નવ ઉપાસકો વૈશ્ય અર્થાત વ્યાપાર, ખેતી અને પશુપાલન ઉપર નિર્વાહ કરનારા હતા.
ઢકનામને ઉપાસક કુંભાર હોવા છતાં પણ ભગવાનને સમજદાર અને દઢ ઉપાસક હતો. સ્કંદક, અંબડ વગેરે અનેક પરિવ્રાજકોએ તેમજ સામીલ વગેરે અનેક વિદ્વાન બ્રાહ્મણએ શ્રમણ ભગવાન મહાવીરનું અનુસરણ કર્યું હતું.
ગૃહસ્થ ઉપાસિકાઓમાં રેવતી, સુલસા અને જયન્તિનાં નામે પ્રખ્યાત છે.
જયતિ મહાવીરની જેવી ભક્ત ઉપાસિકા હતી તેવી જ વિદૂષી પણ હતી. તે ભગવાનની સામે સ્વતંત્ર પ્રશ્નો કરતી અને ઉત્તર સાંભળતી. ભગવાન મહાવીરે તે વખતે સ્ત્રીઓની રેગ્યતા કેવી આંકી હતી તેનું આ એક સરસ ઉદાહરણ છે. (૨) સમકાલીન ધર્માચાર્યો
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના સમકાલીન ધર્મપ્રવર્તકેમાં આજકાલ કેટલાંક થોડાંક જ ધર્મપ્રવર્તકેનાં નામો મળે છે –
(૧) તથાગત મૈતમ બુદ્ધ (૨) પૂર્ણકાશ્યપ (૩) મસ્કરી શાલક (૪) અજિત કેશકુંબલી (૫) પકુદ કાત્યાયન (૬) સંજય બેલાસ્થિ પુત્ર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
