________________
એશિયાનું કલંક મધુર સ્મૃતિઓથી ભરપુર એવા પુરાતન રાષ્ટ્રની સદાની વિદાય નિહાળી બીજી બાજુ જાપાની સરકારે તે રાજાના મૃત્યુની એનાં સરકારી છાપામાં યે નોંધ ન લીધી. શેકનો દિવસ પણ ન પાળે, અને એનું દફન જાપાની રીત પ્રમાણે કરવાનું ઠરાવ્યું. પ્રજા પૂછે છે “એનું મુદ્દે પણ અમને નહિ સે ?”
જાપાની સત્તા કહે છે: “નગરના ગઢની બહાર કાઢયા પછી એ મુડદું તમને સોંપાશે.”
મૃતદેહની પવિત્રતા સમસ્ત માનવજાતિના પ્રાણમાં વસેલી હોવાથી કેરીઆવાસીઓનાં દિલ પર બહુ અઘાત થયો. પ્રજાએ વિચાર્યું કે દફનને દિવસે કાંઈક નવાજુની તે કરવી જોઈએ. બે જાતના લેકાનો સમૂહ મસ્લત કરવા બેઠે. એમને અહિંસાબળમાં શ્રદ્ધા ધરાવનાર સમદાય બોલ્યો કે “હવે તે હદ થઈ. આવો, જાપાનના એકેએક આદમીને ફેંસી નાખીએ. દેશમાં અકેક જાપાનીને જીવ લેવા સાઠ સાઠ દેશજનો જીવતા છે. એકવાર તમામની કતલ કરી નાખીએ; પછી ચાહે તે થાજો !”
પણ બીજે ડાહ્યો ને વૈર્યશીલ વર્ગ બેઃ “આવી કતલથી તમે જગબત્રીશીએ ચડશે. જાપાન વધુ દારૂગોળે ને વધુ નવા જુલ્મો લાવવાનું વ્યાજબી ઠરાવશે. આપણને જેર કરી નાખશે. આપણી આગળ હથિયાર કયાં છે?”
શાણપણની સલાહ સ્વીકારાઈ.
સ્વાધીનતાનું જાહેરનામું તૈયાર થયું. દેશના તેત્રીશ નાયકાએ એના ઉપર સહી કરી. એની નકલે ગામડે ગામડે ચુપચાપ પહોંચી, વંચાઈ, ને મંજુર થઈ. દફનને દિવસે જ એ સંદેશે ગામેગામમાં પ્રગટ થવાને હતો. ચુપચુપ બે કરોડમાણસની અંદર આ તૈયારી થતી હતી. બે કરોડમાંથી એક બાલક પણ આ વાતથી અજાણ્યું નહોતું. છતાં આખા દેશમાં અદ્દભૂત શાંતિ હતી. જાપાની કાગડો પણ ન જાણે કે શું થઈ રહ્યું છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
