________________
દ્વાર ખાલ્યાં
૧૩
કાંડા કાપી આપ્યાં હતાં, અને પછવાડેથી ભાન આવતાં જે કરાર પત્રને પોતે અપમાનકારક તથા વિનાશક માની રાષ પ્રકટાવેલા, તે જ જાતના કરાર પર જાપાને તે દિવસ કૈારીઆની સહી કરાવી લીધી. એ કરારાની રૂએ કારીઆની કરવેરા નાખવાની ને રાજકારોબાર ચલાવવાની સ્વતંત્રતા પર જાપાને કાપ મૂકી દીધા અને એ દેશની સરહદમાં જાપાને જાપાનીઓ માટે ખાસ (extra-territorial) હક્કો હસ્તગત કર્યાં. સાથે સાથે કારીઆએ તેા માંગણી ચે કરી નહેાતી તે પણ જાપાનીઓએ એ તહનામાની અંદર ‘કારીઆ સર્વ દેશાથી સ્વતંત્ર એક દેશ છે' એવી એક કલમ ઉમેરી, એમ કરવામાં જાપાનને ગુપ્ત ઇરાદો એવા હતા કે ગમે તેમ કરીને ચીનને કારીઆનું મુરબ્બીવટ કરતુ' અટકાવવું.
ચીનના રાજ્યદ્વારીએને જાપાનના આ દાવપેચ સમજાયા. પણ એમને જાપાન જેવી પામર સત્તાના ભય નહાતા. એને તે સ્વપ્ન પણ નહેાતું કે વીસ વરસમાં તે એ પામર સત્તા જ ચીનને ચગદી નાખશે. એને ભય હતા ફક્ત રશિયાના, કે કદાચ રશિયા આવીને કારીઆના કાળીએ કરી જશે, એ ધાસ્તીને લીધે જ ચીને તે ઉલટુ કારીઆને કહાવ્યુ` કે રશિઆથી ઉગરવુ હાય તા ખીજી પ્રજાઓને તમારા દેશની અંદર દાખલ થવા દેજો. પરિણામે પોતાનાં દ્વાર બંધ કરીને જ એકાકી સાધુ સરખા બેઠા રહેલા આ દેશે ( Hermit Kingdom) આખરે અમેરિકાને ટારે, એને ભાસે ભુલી બારણાં ખાલ્યાં. ૧૮૮૨માં કારીઆએ અમેરિકાને વેપારના કેટલાએક કિમતી હક્કો લખી આપ્યા. અમેરિકાએ એ સધિપત્રમાં શબ્દશઃ લખી આપ્યું કે “ અમેરિકાના પ્રેસીડેન્ટ અને કારીઆના રાજા વચ્ચે, તેમજ બન્ને દેશની પ્રજા વચ્ચે કાયમી દોસ્તી તે એખલાસ રહેશે. જે અહારનું કાઇ રાજ્ય આપણુ એમાંથી એકને સતાવે તે! ખીજાએ આવીને દોસ્તીની રૂઇએ પેાતાની લાગવગ વાપરી સમાધાની કરાવવી.' અમેરિકાને આપેલા કાલ કારીઆને પેાતાના જીવન—આધાર જેવા લાગ્યા. એ ભરેાસે કારીઆ નિય. બનીને સૂતુ. એની નિરર્થંકતાની કથા આગળ આવશે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com