________________
સુધારાની માયા નવી તૈયારી
૧૦૩ અને બસે વધુ અમલદારે બંદુકે લઈને ચડી બેસે છે. અત્યાચારે કરનાર જુને એક પણ અમલદાર કશી શિક્ષા નથી પામતો.
અત્યાર સુધી માત્ર ઈસારે કામ ચાલતું. હવે “સુધારા જાહેર થયા, એટલે લેખી હુકમથી પિોલીસને ગોળી ચલાવવાની છૂટ મળી. ઉત્સવોની અંદર પ્રજાને સંગીતજલસા કરવાનો પ્રતિબંધ, પાંચ પાંચ કુટુંબનાં મસ્તક પર અકેક જાપાની અમલદારની નીમણુક, મલ્લકુસ્તીની મનાઈ, ઉજાણીની મનાઈ, પુર્ણિમાના ઉત્સવની મનાઈ : અને એ મનાઈના ઉલ્લંઘનની પાધરી શિક્ષા, આંખો, મીંચીને ગેળીઓ છેડવાની.
ઇન્સાફની પ્રથામાં પણ એજ તરેહના સુધારા થયા. બંદીવાનને કેવળ એક જ પ્રશ્ન પૂછાયઃ “ફરીવાર કદિ “મેસેઈ પોકારીશ!” જે હકારમાં ઉત્તર હોય તે કારાગૃહની અધારી યાતનાઓ એની બરદાસ્ત કરવા તૈયાર હતી. છતાં અદાલતમાં આ સવાલને એક કુમારિકાએ ઉત્તર દીધેલું કે “છુટીશ તે પહેલી જ તકે હું મારી માતાનું નામ પોકારવાની.” એટલે તુર્તજ કારગ્રહને અંધકાર એ બાળાના સંસાર પર ફરી વળે. * વધુ કપણ રીબામણું, વધુ રક્તપાત, વધુ ને વધુ દમન આર ભાય—અને તે બધું સુલેહશાંતિને નામે, નિર્દોષ અને શાંત પ્રજાજનોની સહીસલામતીને નામે ચાલ્યું.
સુધારાની આ દ્રજાળથી બહારની દુનિયા ઠગાઈ છે, પણ કારીઆ નથી ઠગાયું. જાપાન કારીઆના અંતરને નથી ઓળખી શક્યું. પ્રત્યેક કેરી આવાસીના પ્રાણમાં આજે ઉંડામાં ઉંડી કટુતા વ્યાપી રહી છે, અને એ ઝેર જમાનામાં જતાં યે નથી નીકળવાનું. હવે કેરીઆ વિચાર નથી કરતું, બુદ્ધિપૂર્વક સમજીને ધિક્કાર નથી તું, ધિક્કાર તે એના લેહીના પ્રત્યેક બિન્દુમાં પ્રવેશી ચૂકયે છે. સુધારાનાં છળ કેરીઆના ઝખે નહિ રુઝાવી શકે. એનું ખૂન પિોકારી ઉઠે છે કે “ચાલ્યા જાઓ અમારી ભૂમિ પરથી.” બસ! એથી કમતી કે વિશેષ કશું યે સમજવા એ માગતું નથી. '
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
