________________
ઐતિહાસિક નવી હતી એમ દર્શાવવા ક૯૫નાના ઘડાઓ દોડાવે છે. અરે, કવિપત પાત્રો સજી જે વસ્તુ બની નથી એવા વિષય પૂરી ચિત્રણ આલેખે છે અને ઐતિહાસિક પાત્રને, એક ઉદાર અને ઉમદા ધર્મના જબરદસ્ત ને પ્રભાવિક આચાર્યને અને તેમના અનુયાયી એવા કીર્તિશાળી પ્રધાનને મનકપિત ગુંથણીઓ દ્વારા એવા મિશ્રણમાં મૂકી દે છે કે જેથી સાચા ઈતિહાસનું તે ખૂન થાય છે જ પણ એ ઉપરાંત ઊગતી પ્રજામાં ચારિત્રશથિલ્યની ખાટી છાપ પડે છે. જે યુગમાં ભિન્નભિન્ન ધમ પ્રજાઓ વચ્ચે ગાઢ સંપર્ક સાધવાની ખાસ આવશ્યક્તા છે તેવા બારીક સમયે આવા પ્રખર અને પ્રતાપી પુરુષ સામે ચેડા કાઢી અંતર વધારે છે !
કુમારપાળ રાજાને જેનધામ બનાવવામાં જાણે શ્રી હેમચંદ્રસૂરિએ કઈ મુસદ્દીગીરીના દાવ ન ફેકયા હાય કિવા ચાણક્ય નીતિનું અવલંબન ન ગ્રહ્યું હોય તે ભાસ ખડો કરે છે. કપિત મંજરીના પ્રણેતા હજુ પિતાના મંતવ્યનું પૂર્ણપણે પ્રમાજન કરી નથી રહ્યા ત્યાં તે બીજા એક સાક્ષરે મહારાજા કુમારપાલના સંબંધમાં પરમ આહંત કે પરમમાહેશ્વરનો વંટોળ ઊભો કર્યો છે ! મનમાં ઘડીભર એ પ્રશ્ન ઊઠે છે કે-ઇતિહાસના નામે બડી બડી વાતો કરનારા આ સાક્ષરે સાચે જ સત્યના પક્ષપાતી છે કે કેવળ માની લીધેલા મંતવ્યના? - પ્રાસંગિક આટલી વિચારણા પછી મૂળ વાત પર આવતાં કહેવાનું કે રાજવી અને ગુરુદેવની ચર્ચાઓમાં કંઈ કંઈ તો, કંઈ કંઈ ધર્મો અને જાતજાતના પ્રશ્નોની છૂટથી દલીલપુરસર છણાવટ થઈ. એને વિસ્તાર કરવાનું આ સ્થળ નથી. એ વાતની વાનગી પીરસતાં સંખ્યાબંધ પુસ્તકો ઉપલબ્ધ છે. એ પર ચઢેલા અતિશયોક્તિ કે સ્વધર્મપ્રશંસાના વધુ પડતા પડળો દૂર કરીને પણ જિજ્ઞાસુ નિતરું સત્ય શોધી શકે તેમ છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
