________________
{ ૪૬ ]
ઐતિહાસિક પર્વની તાબે કર્યો, અને ઠેઠ પંજાબ સુધી પહોંચે. ચિતોડને તેના સાત ગામ સહિતને આખોય પ્રદેશ અલીગને જાગીર તરીકે સુપ્રત કરવામાં આવ્યું. આ જીત ચિતોડગઢના લેખમાં વિ. સં. ૧૨૦૭ ઈ. સન ૧૧૫૦ માં સેંધાઈ છે. કુમારપાળના કેટલાક બિરૂદમાં એક અવંતીનાથનું બિરૂદ ગણાય છે જેનો અર્થ માળવાનો સ્વામી એ થાય છે તે ઉપરના બનાવને આભારી છે.
આ દરમીયાન સપાદલક્ષમાં ફરી સળવળાટ ઉદ્ભવ્યો એટલે એમાંથી પરવારતાં જ કુમારપાળને પિતાની નજર એ તરફ વાળવી પડી. ખુદ ચાહડની સરદારી હેઠળ મોટું સૈન્ય મેકલવામાં આવ્યું. એણે સપાદલક્ષના બજેરા નામના શહેર પર હુમલો કરી શત્રુને સખત પરાજય પમાડ્યો અને ચાલુકય રાજવીની મહત્તા સ્થાપી. આ યુદ્ધમાં પુષ્કળ દ્રવ્યસામગ્રી હાથ આવી.
ઈ. સન ૧૧૫૦ લગભગ કુમારપાળને પોતાના બનેવી અર્ણોરાજ સાથે કલહ જ. રાજાએ પાસાબાજીની રમત રમતાં કુમારપાળની ભગિની રાણી દેવળદેવીનું અપમાન કર્યું. રાણું રીસાઈને પોતાના ભાઈને ઘેર ચાલી આવી. કુમારપાળે આ અપમાનને બદલે સખત હાથે લીધો અને અર્ણોરાજને રમતમાં એણે કર્યું હતું એવું ધાર્મિક ઉદ્દેશને લગતું અપમાન પુનઃ કરે નહી એ સારૂ શિકસ્ત આપી બોધપાઠ શીખવ્યું. પછી તેને રાજ્ય પાછું આપી પિતાના ખંડીયા રાજા તરીકે કાયમ કર્યો. - ઈ. સન ૧૧૫૬ ના અરસામાં એણે પિતાનું ધ્યાન ઉત્તર કેકણ જીતવા તરફ દેવું. આંબડને મેટું સૈન્ય આપી તે તરફ મેકલે. જ્યારે લશ્કર “કાલવીની ઓળંગતું હતું ત્યારે પાછળથી આવી ઉત્તર કંકણના સ્વામી મલિકાને સખ્ત છાપે માર્યો અને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
