________________
એલચીઓના પ્રકાર
[૧૦]
ગુજરાતનો એલચી ડાહ્યો ડમરો હવે વધુ વખત અવંતિમાં રહે
ધીરેધીરે આખી નગરીમાં એ બુદ્ધિનો ધણી થઈ બેઠો. અક્કલનો ખજાનો ગણાવા લાગ્યો.
કંઈક મૂંઝવણ થાય કે માળવાના લોકો આ ગુજરાતી ડાહ્યા ડમરા પાસે દોડે. કંઈક ગૂંચ ઊભી થાય કે ડમરાને તેડું આવે.
પૃથ્વીમાં બધે પાણીની પરબ હોય. અવંતિમાં વિદ્યાની પરબો જોવા મળે. ક્યાંક ન્યાયનો અભ્યાસ થતો હોય. ક્યાંક કાવ્યનો થતો હોય. ક્યાંક અલંકારશાસ્ત્ર શિખવાડાય તો ક્યાંક રસશાસ્ત્ર શીખવાતું.
દેશ-પરદેશથી આવેલા વિદ્યાર્થીઓ પંડિતોના ઘરના ફળિયામાં ટિંગાડેલા પાંજરા પાસે બેસી, એમાં બેઠેલાં મેના-પોપટની વાણીમાંથી માલવપંડિતોની સંસ્કૃત બોલવાની ઢબ શીખે.
ભોજરાજાની પ્રસિદ્ધ “કાંચનસભામાં દેશદેશનાં રત્નો એકઠાં = થતાં, પણ હવે એ કાંચનસભા ડાહ્યા ડમરાના ટુચકા વગર ઝાંખી
લાગવા માંડી. એ રોજ નવી નવી વાતો કાઢે ને નવીનવી કહાણીઓ કહે. ટુચકાઓનો તો એની પાસે પાર નહીં. હાજરજવાબી તો દામોદરની.
ઘણા લોકો ડમરાની ચડતી જોઈ પેટમાં બળવા લાગ્યા. એને હલકો પાડવા માટે ભોજના દરબારીઓ મહેનત કરવા લાગ્યા.
ડાહ્યો ડમરો
