SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 179
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ हरीतक्यादिनिघण्टुः भा. टी. । पातालगरुड़ी । छिलहिंडो महामूलः पातालगरुडाह्वयः । छिलहिंडः परं वृष्यः कफघ्नः पवनापहा ॥ २६६ ॥ ( १३७ ) छिलहिण्ड, महामूल, पातालगरुड तथा गरुडके सम्पूर्ण नाम यह पाताळगारुडीके नाम हैं । यह अत्यन्त वीर्यवर्धक, कफ तथा वातको नष्ट करनेवाली है ॥ २२६ ॥ बंदा | वंदा वृक्षादनी वृक्षभक्ष्या वृक्षरुहापि च । वंदाकः स्याद्धिमस्तिक्तः कषायो मधुरो रसे ॥ २६७ ॥ कफवातास्ररक्षोत्रणविषापहा । मांगल्यः चन्दा, वृक्षादनी, वृक्षभक्ष्या और वृक्षरुहा यह बन्देके नाम हैं। बन्दा - शीतल, तिक्त, कषाय, रस में मधु, मंगलकारक तथा कफ, वात, रक्त विकार, राक्षसरोग, व्रण और विषको हरता है ॥ २६७ ॥ वटपत्री । 8 वटपत्री तु कथिता मोहनी रेवती बुधः ॥ २६८ ॥ वटपत्री कषायोष्णा योनिमूत्रगदापहा । वटपत्री, मोहनी और रेवती यह वटपत्र के नाम हैं। वटपत्रीकसैली, गरम तथा योनि और मूत्रके रोगोंको हरती है ।। २६८ ॥ हिंगुपत्री । हिंगुपत्री तु कवरी पृथ्वीका पृथुका पृथुः ॥ २६९ ॥ हिंगुपत्री भवेद्रुच्या तीक्ष्णोष्णा पाचनी कटुः । हृद्वस्तिरुग्विबंधाशःश्लेष्मगुल्मानिलापहा ॥ २७० ॥ हिंगुपत्री, कथरी, पृथ्वीका, पृथुका, पृथु यह हिंगुपत्रीके नाम हैं। हिंगुपत्री - रुचिकारक, तीक्ष्ण, उष्ण, पाचन, कटु तथा हृदयरोग, वस्तिके रोग, विबन्ध, अर्श, कफ, गुल्म और बात इनको जीतनेवाली है ।। २६९ ।। २७० ।। Aho ! Shrutgyanam
SR No.034197
Book TitleHarit Kavyadi Nighantu
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBhav Mishra, Shiv Sharma
PublisherKhemraj Shrikrishnadas
Publication Year1874
Total Pages490
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy