________________
અતીતની અટારી પર હજારો યયાતિઓ પણ ઊભા છે, અને હજારો ઈલાચીપુત્રો પણ ઊભા છે. યયાતિઓ અંત સુધી એમની આશાને છોડી શક્યા નથી. એમનું જીવન પણ દુઃખમય હતું, મૃત્યુ પણ અને પરલોક પણ. ઈલાચીપુત્રો એમની જીવનયાત્રા દરમિયાન આશાના બંધનને તોડવાનો પુરુષાર્થ કરી શક્યા, આશાથી મુક્ત થઈ શક્યા. પછી તેઓ જીવ્યા, ત્યાં સુધી જીવન્મુક્તિનો મહાનંદ માણતા રહ્યા. અને જીવન પુરું થયું, એટલે મુક્તિના પરમાનંદના સ્વામી બની ગયા. સદા માટે...
વો કાટન કું કરો અભ્યાસા
લાહો સદા સુખવાસા વનનિકુંજનો લતામંડપ આજે મુક્તિમંડપ બન્યો છે. અવધૂતનું એક એક અનુશાસન સિદ્ધિનું સોપાન બની રહ્યું છે. મન સમજી રહ્યું છે, અને શાંત થઈ રહ્યું છે... શાંત... સાવ જ શાંત. રાગ-દ્વેષ-આશા.. બધું જ ઓગળી રહ્યું છે.. મન ખુદ વિલીન થવા લાગે, ત્યારે મનના વિભાવો ક્યાં ઉભા રહેશે? થોડી ક્ષણો સુધી વિલીનીકરણની આ પ્રક્રિયા ચાલતી રહી... ને પછી... અવધૂતને લાગે છે કે કોઈ મુદ્દા પર મન “અડીને અટકી ગયું છે. એ સૂક્ષ્મ વિરોધ કરી રહ્યું છે. અવધૂતની આત્મદષ્ટિ મનને આરપાર વીંધીને જોઈ રહી... ને એ વેધક દૃષ્ટિમાં મનની અડચણ સ્પષ્ટ બની ગઈ.... “ભલે આપણે કોઈ રાગ ન રાખીએ. દ્વેષ ન રાખીએ... આશા ન રાખીએ.. પણ... આટઆટલા સન્માન આટઆટલી પ્રશંસા, આટઆટલી ભક્તિ - આ બધું જોયા પછી આવા અપમાનો, આવા આક્રોશો ને આવા તિરસ્કારોને કેમ સહન
95
