________________
૨૪
યોગશાસ્ત્ર સૂક્ત- રત્ન - મંજૂષા ૪/૬૬ શ્રોત્રિય: શ્રપત્ર: સ્વામી, પત્તિ: બ્રહ્મ મિશ : |
સંસારનાઢ્ય નટવ, સંસાર ઇંન્ત ! વેણને IBરા
અરે ! આ સંસારરૂપી નાટકમાં સંસારી જીવ નટ (અભિનેતા)ની જેમ કામ કરે છે અને શ્રોત્રિય બ્રાહ્મણ, ચંડાળ, સ્વામી, નોકર, બ્રહ્મા (મોટા શરીરવાળો) અને કીડો બને છે. ४/६७ समस्तलोकाकाशेऽपि, नानारूपैः स्वकर्मतः ।
वालाग्रमपि तन्नास्ति, यन्न स्पष्टं शरीरिभिः ॥१४॥
આખા લોકાકાશમાં વાળના અગ્રભાગ જેટલી પણ એવી જગ્યા નથી કે જીવે પોતાના કર્મને વશ થઈને જુદા જુદા રૂપે સ્પર્શી ન હોય. ४/६८ एक उत्पद्यते जन्तुः एक एव विपद्यते ।
कर्माण्यनुभवत्येकः, प्रचितानि भवान्तरे ॥१५॥
જીવ એકલો જન્મે છે, એકલો જ મરે છે. પૂર્વભવોમાં ભેગા કરેલા કર્મોને એકલો જ ભોગવે છે. ४/६९ अन्यैस्तेनार्जितं वित्तं, भूयः संभूय भुज्यते ।
स त्वेको नरकक्रोडे, क्लिश्यते निजकर्मभिः ॥१६॥
જીવે કમાયેલું ધન, બીજા બધા ભેગા મળીને વારંવાર ભોગવે છે. નરકમાં તો જીવ એકલો જ પોતાના કર્મથી આવતા દુઃખ ભોગવે છે.
