________________
૧૩
યોગશાસ્ત્ર સૂક્ત- રત્ન - મંજૂષા
ક્રોધ પીડા ઉપજાવનાર છે, વૈરનું કારણ છે, દુર્ગતિનો માર્ગ છે, શમસુખને અટકાવનાર છે. ४/१० उत्पद्यमानः प्रथम, दहत्येव स्वमाश्रयम् ।
क्रोधः कृशानुवत् पश्चाद्, अन्यं दहति वा न वा ॥६५॥
ઉત્પન્ન થઈ રહેલો ક્રોધ અગ્નિની જેમ પહેલા પોતાના આશ્રયને બાળે છે, પછી બીજાને બાળે પણ કે ન પણ બાળે. ४/११ क्रोधवह्नस्तदह्नाय, शमनाय शुभात्मभिः ।
श्रयणीया क्षमैकैव, संयमारामसारणिः ॥६६॥
માટે, ક્રોધરૂપ અગ્નિનું જલદી શમન કરવા સજ્જનોએ સંયમરૂપ બગીચા માટે નીક સમાન એકમાત્ર ક્ષમા જ ધારણ કરવી. ४/१२ विनयश्रुतशीलानां, त्रिवर्गस्य च घातकः ।
विवेकलोचनं लुम्पन्, मानोऽन्धङ्करणो नृणाम् ॥६७॥
વિનય, શ્રત, શીલ અને ત્રિવર્ગ(ધર્મ - અર્થ - કામ)નો ઘાતક માન, માણસોની વિવેકરૂપ આંખનો નાશ કરીને તેને આંધળો કરનાર છે. ૪/૬૩ બાતિલ્લામહુસૈશ્વર્યવત્નરૂપતા:કૃતૈ: |
कुर्वन् मदं पुनस्तानि, हीनानि लभते जनः ॥६८॥
જાતિ, લાભ, કુલ, ઐશ્વર્ય, બળ, રૂપ, તપ અને શ્રુતથી મદ કરનાર માણસને તે જાતિ વગેરે હીનકક્ષાના જ મળે છે.
