________________
જ્ઞાનસાર સૂક્ત- રત્ન- મંજૂષા
१५/८ संयमास्त्रं विवेकेन, शाणेनोत्तेजितं मुनेः ।
धृतिधारोल्बणं कर्म-शत्रुच्छेदक्षम भवेत् ॥४५॥
વિવેકરૂપી સરાણથી ઘસેલું અને ધૃતિ(નિશ્ચલતા) રૂપ ધારથી ઘાતક બનેલું સંયમરૂપી શસ્ત્ર, કર્મરૂપી શત્રુને વીંધી નાખવા સમર્થ બને.
– મધ્યસ્થતા -
१६/२ मनोवत्सो युक्तिगवीं, मध्यस्थस्यानुधावति ।
तामाकर्षति पुच्छेन, तुच्छाग्रहमनःकपिः ॥४६॥
મધ્યસ્થ માણસના મનરૂપી વાછરડું, યુક્તિરૂપી ગાયને અનુસરે છે. કદાગ્રહીના મનરૂપી વાંદરો તે(યુક્તિરૂપી ગાય)ને પૂંછડીથી પોતાની તરફ ખેંચે છે. (કુતર્ક કરે છે.) १६/४ स्वस्वकर्मकृतावेशाः, स्वस्वकर्मभुजो नराः ।
न रागं नापि च द्वेषं, मध्यस्थस्तेषु गच्छति ॥४७॥
માણસો પોતે કરેલા કર્મને પરવશ અને પોતાના કર્મના ફળને ભોગવનારા છે. મધ્યસ્થ માણસ તે કોઈના પર રાગ કે દ્વેષ કરતો નથી. १६/७ स्वागमं रागमात्रेण, द्वेषमात्रात् परागमम् ।
न श्रयामस्त्यजामो वा, किन्तु मध्यस्थया दृशा ॥४८॥
