Abhidhan Rajendra Kosh Part 01 Shabdarth Vivechan - Shabdona Shikhar

SR No.: 033106
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri, Vaibhavratnavijay
Publisher: Raj Rajendra Prakashan Trust
Publication Year: 2011
Total Pages: 700
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Dictionary

Page 608

अत्यम સ્થપાય - મર્થના (પુ.)(માત્ર અર્થનું પ્રાધાન્ય બતાવનાર સ્થવદુન - અર્થવદુત (ત્રિ.)(ઘણાં બધા અર્થો છે જેમાં તે, નય, અર્થપ્રધાન નય) અર્થબાહુલ્યવાળો). TVT - અર્થજ્ઞાન (કું.)(અભિધેય પદાર્થનું જ્ઞાન, કથ્ય અમેય - મીર(.)(આગમના પદાર્થની વિપરીત કલ્પના વસ્તુનો અવબોધ) કરવી) અત્થાર - અર્થનિ (ર) પૂર (.)(અર્થનિકુરાંગને 84 સ્થ પરિવનય - અર્થમાં પરિવર્તનત (ત્રિ.)(ધન લાખે ગુણતા જે સંખ્યા આવે તે પ્રમાણ કાળ વિશેષ) વગરનો હોઈ ભોગ-ઐશ્વર્ય રહિત) સ્થળ - અર્થનિપૂરફ(નિ )(.)(નલિનને 84 મત્યમંડની - ૩અર્થમાની(સ્ત્રી.)(અર્થમંડલી, બીજી પોરસી, લાખે ગુણતા જે સંખ્યા આવે તે પ્રમાણ કાળ વિશેષ) જેમાં આચાર્ય સુત્રાર્થ પ્રકાશે અને શિષ્યો સાંભળે છે તે) સ્થાપનાવUIT - અર્થનિપપા (સ્ત્રી.)(અર્થનિયપણા મલ્થ - અતય (જ.)(સૂર્ય વગેરેનું હોતે છતે અદશ્યનામક વાચના સંપદાનો એક ભેદ, જેમાં નવા પ્રમાણનું અનુસરણ અસ્ત થવું તે) કરી સૂત્રાર્થનું કથન કરાય છે.) અસ્થમહત્થરાળ - અર્થમહાઈવનિ (પુ.)(અથો અને ન્જિનિયત - ૩અર્થનિયત (ત્રિ.)(પદાર્થનો હેતું, કારણ 2. મહાથની ખાણ). પદાર્થનો મૂલાધાર) ૩0મદ - ૩અર્થમધુર (ત્રિ.)(બીજા લોકોને રૂચિ ઉપજાવનાર મ0િ - પ્રથfધન (ત્રિ.) ધનની ઇચ્છાવાળો, ધન અર્થો છે જેના તે) માંગનાર 2. મતલબી, સ્વાર્થ માટે પ્રયત્ન કરનાર) અસ્થમUT -- માસન (ત્રિ.)(બેસતો, રમશાનાદિમાં રહેતો) અત્થરં - ૩અર્થ (ઉં.)(શરીરાદિના નિવહ અર્થે થતો અભિગ - ગતમિત (ત્રિ.)(અત્યંત અસ્ત પામેલ, આથમી કર્મબંધ, સ્વાર્થ હેતુ દંડાવું તે). ગયેલ સૂર્યાદિ) સ્થિયિ () - ૩અર્થયન(ત્રિ.)(સૂત્રના અભિધેયાર્થને મિલિય - અમિતાવિત (.)(પૂર્વમાં હીન અને આપનાર) ઉત્તરાવસ્થામાં ઋદ્ધિને પામેલ મનુષ્ય જાત, જેની પૂર્વાવસ્થા સ્થ - અર્થઘHભ્યાસીનતત્વ ફલાદિથી હીન હોય અને પછીથી મહત્વદને પામ્યા હોય તે, (૧)(અર્થધર્મથી બંધાયેલ એક પ્રકારનો સત્યવચનાતિશય) આથમીને પાછા ઊગ્યા હોય તે). સત્યથર - અર્થઘર (કું.)(સુત્રના અર્થને ધારણ કરનાર) પ્રથમ સ્થાનિય - અસ્તમતામત (ઈ.) જેની પૂર્વ અને સ્થપન્નય - અર્થપય()(પદાર્થના એકદેશના પ્રતિપાદક પશ્ચાત બન્ને અવસ્થા અશુભ છે તે, કાલસૌરિક કસાઈની જેમ પર્યાય, અર્થરૂપ પર્યાય રે, જે અર્થના વિષયને જાણે તે) પૂવવસ્થા અને ઉત્તરાવસ્થા બને ખરાબ છે તે). એન્જિર્વિત્તિ - ૩અર્થપ્રતિપત્તિ(સ્ત્રી.)(અર્થનું જ્ઞાન, પદાર્થનો અWયારિયા (સેશ-સ્ત્ર.)(સંખ્યા 2. સખી, બહેનપણી) - મંત્થરથ - માત૨ (૧)(આચ્છાદન, ઢાંકનાર ઓછાડ) સ્થપર્વ - અર્થ (૧)(ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્યયુક્ત સત શ્રતરનસ (ત્રિ.)(શુદ્ધ, નિર્મલ) ઇત્યાદિની જેમ અર્થપ્રધાન પદ) અસ્થિનુદ્ધ - મર્થનુ(.)(લોભી, લાલચી) ત્યપિવસિય - અર્થવિપરિત (ત્રિ.)(ધનની આકાંક્ષાવાળો, અત્થર્વ - અર્થવ (ત્રિ.)(પચ્ચીસમું મુહૂર્ત) અપ્રાપ્ત દ્રવ્યની પ્રાપ્તિની તૃષ્ણાવાળો) સ્થવતિ - ૩અર્થતિ (.)(ધનવાન, ધનાઢય) ઉત્થપુરિસ - અર્થપુરુષ (કું.)(ધનાર્જન માટે તત્પર થયેલ અત્યવાય - અર્થવાદ(કું.)(ગુણવર્ણનવાદ 2. દોષવર્ણનવાદ) પુરુષનો એક ભેદ) વિMUT - અર્થવિજ્યના(સ્ત્રી.)(અર્થના ભેદોને જોવા મત્સ્યપુર - અર્થથવત્વ (૧)(કિંચિત ભિક્ષાર્થવાળું સૂત્ર, તે,અર્થના ભેદોની વિકલ્પના કરવી) સૂત્રાર્થ લક્ષણ ઉભયરૂપ શ્રુતજ્ઞાનમાં અર્થનું ભિન્નત્વ હોય તે) ઝવVI - Wવિનય (ઉં.)(વિનયનો એક ભેદ) Wપુદુ - ૩અર્થપૃથુત્વ(1.)(જીવાદિ પદાર્થોના વિસ્તારવાળું સ્થrછથ - અર્થવિનિશ્ચય (કું.)(અર્થનો નિર્ણય કરવો શ્રુતજ્ઞાન, સામાન્ય શ્રુતજ્ઞાન). તે, પદાર્થનો યથાર્ય નિર્ણય-નિશ્ચય). Wપરિણી - મર્થ (સ્ત્રી.)(અર્થપોરસી) WવિUU/TV - મર્થવિજ્ઞાન (જ.)(બુદ્ધિના આઠ ગુણોમાંનો ઉOMવર - ૩અર્થપ્રવર (ત્રિ.)(જે વસ્તુમાં અર્થપ્રધાન હોય તે) એક ગુણ) 79