________________ 201 17 પ્રકારનું સંયમ કરવો. (v) તપ - રસ વગેરે ધાતુઓ કે કર્મો જેનાથી તપે તે તપ. તે 12 પ્રકારનો છે. (i) સંયમ - આસ્રવોથી અટકવું. (vii) સત્ય - જૂઠ ન બોલવું. (vi) મતાંતરે લાઘવ - દ્રવ્યથી ઉપધિ અલ્પ રાખવી અને ભાવથી ગારવોનો ત્યાગ કરવો. (vi) શૌચ - સંયમમાં અતિચાર ન લગાડવા. (vi) મતાંતરે ત્યાગ - સર્વસંગનો ત્યાગ કરવો, અથવા સાધુઓને વસ્ત્ર વગેરે આપવા. (ix) અકિંચન્ય - શરીર, ધર્મોપકરણ વગેરે પર મમત્વ ન કરવું. (x) બ્રહ્મચર્ય - બ્રહ્મચર્યની નવ વાડનું પાલન કરવાપૂર્વક મૈથુનનો ત્યાગ કરવો. (3) 17 પ્રકારનું સંયમ - આસ્રવોથી અટકવું તે સંયમ. તેના 17 પ્રકાર (1-5) પાંચ આસ્રવોથી અટકવું - આસ્રવ = કર્મબંધના કારણો. 5 આગ્નવો = હિંસા, જૂઠ, ચોરી, મૈથુન, પરિગ્રહ. (6-10) પાંચ ઇન્દ્રિયોનું નિયંત્રણ - 5 ઇન્દ્રિયો = સ્પર્શનેન્દ્રિય, રસનેન્દ્રિય, ઘ્રાણેન્દ્રિય, ચક્ષુરિન્દ્રિય, શ્રોત્રન્દ્રિય. નિયંત્રણ = ઇન્દ્રિયોના વિષયોમાં રાગ-દ્વેષ ન કરવા. (11-14) ચાર કષાયોનો જય - 4 કષાયો = ક્રોધ, માન, માયા, લોભ. જય = ઉદયમાં આવેલ કષાયોને નિષ્ફળ કરવા અને ઉદયમાં નહીં આવેલ કષાયોને ઉત્પન્ન ન કરવા. વા
