________________ "પ્રવચન અંજન સદ્દગુરુ જો કરે, દેખે પરમ નિધાન, હૃદય નયણ નિહાળે જગધણી, મહિમા મેરુ સમાન." સાધુ બહારથી આનંદમાં જ હોય અને અંદર ઉદાસીન ભાવમાં રમતો હોય. સુખ પામવું હોય તો તે અંદર જ છે. * મન અસ્થિર કેમ છે? અસ્થિર પયાર્યને પકડીએ તો તે સ્થિર કઈ રીતે રહી શકે? જરૂર હોય તો ઔચિત્ય ભાવે વ્યવહાર કરાય પણ તેને મનમાં ન લેવાય. માટે મુનિને બધું જ તૃણવત્ લાગે છે. * અઘાતિના ઉદયે ઘાતિનો બંધ. અઘાતિના ઉદયથી આત્માને જે જે વસ્તુ મળી એમાં સ્વ સ્વરૂપનો ખ્યાલ નહોય તો તેને મોહ પકડ્યા વગર ન રહે. અઘાતિના ઉદયેઘાતિનો બંધ થાય. અઘાતિના ઉદયે રૂપ મળ્યું અને તેને પકડ્યું. મોહના પરિણામથી તે પકડાય તો તે મોહ એ ઘાતિ કર્મ છે. અર્થાત્ અઘાતિ ઘાતિનાં ઉદયમાં સ્વ-સ્વરૂપનું ભાન ન હોય તેને ઘાતિનો બંધ થાય. | સ્વભાવનું કાર્ય સ્વરૂપને પકડવાનું છે. મોહનું કાર્યવિભાવને પકડવાનું છે. અઘાતિના ઉદયે તે સ્વરૂપ સંપૂર્ણ ઢંકાય. આયુષ્યના અંત સુધી અઘાતિનો ઉદય તીર્થકરના આત્માનું પણ સ્વરૂપ પૂર્ણ ઢંકાય છે. * ધગધગતી શીલા પર પણ શીતલતા કોણ અનુભવે? ધ્યેય મુખ્યત્વે સ્વ આત્માને જ પકડવાનો છે. શિયાળામાં ઉઘાડા રહેવાનું અને ચોમાસામાં સંલીનતામાં રહેવાનું છે. દશવૈકાલિકમાં આ વાત છે. અંગોપાંગને સંકોચીને રાખવાનાં છે. આપણને શાતામાં રહેવું એ જ સમાધિ લાગે છે પણ હકીકતમાં એ પીડા જ છે. જ્ઞાનીઓએ શાતા - અશાતા બંનેને પીડા કહી છે. આત્મા બંનેથી પર છે. ધગધગતી શીલા પર સંથારો કરે તે શીતલ લાગે એવું ક્યારે બને? જ્યારે આત્માને દેહનું ભેદ જ્ઞાન થયું હોય તથા દેહથી જુદા થવા માટે અપૂર્વવર્યબળ પ્રવર્તાવે ત્યારે. સાધુઓનો સમગ્ર આચાર પોતાના આત્માની અનુભૂતિ માટે છે, પુણ્ય જ્ઞાનસાર-૨ // 24
