________________ કાચું અન વાપરવાથી જેમ પેટમાં પીડા થાય છે તેમ મોહનાં પરિણામમાં આત્મામાં વિશુચિકા' વિહ્વળતા પેદા થાય છે. મોહનાં નશામાં આત્મા વિવેકહીન બની જાય છે. આત્મા જ્યારે ચોથા ગુણઠાણે આવે ત્યારે સ્વભાવને ભોગવવાનો ભાવ આવે. આત્માને સ્વ સ્વભાવનું ભાન લાવવાનું કાર્ય જ્ઞાન કરાવે ને તેની રુચિ સમ્યગદર્શન કરાવે છે. અભવ્યને જ્ઞાન છે. પણ પુદ્ગલનાં સુખની રુચિ ઉભી થાય છે. જેને મિથ્યાત્વનો તીવ્ર ઉદય છે સાથે જ્ઞાનાવરણીયનો ક્ષયોપશમ છે તો જ્ઞાન થશે પણ આ ભાન નહીં આવે કે હું શરીરમાં પૂરાયેલો છું અને મારે આ શરીરમાંથી જલદી નીકળવું જોઈએ. એ ભાન નહીં આવે. પરિણામપૂર્વકનું જ્ઞાન તે બોધ એ જ ભાન કહેવાય છે. ગુણોની રુચિ થાય ત્યારે આત્મહિતકર પ્રશસ્ત ભાવ થયો કહેવાય. જ્ઞાન - ભાન - ભાવ ત્રણે વસ્તુ આવશે. આત્મભાવ અમૃતતુલ્ય છે. અમૃત એટલે મરણ ન થાય. આત્મા જ્યારે પોતાનાં ગુણોનો અનુભવ કરે ત્યારે તેનું ભાવમરણ નથી. ભાવમરણ બંધ થાય તો આત્મા સદા માટે અમર બની જાય છે. ગાથા - 4: આત્માને વિષય: પાર્શ,–ભવવાસ-પરાક્ષુખમ્ / ઈન્દ્રિયાણિ નિબન્નત્તિ, મોહરાજસ્ય કિરાઃ II4 ગાથાર્થઃ મોહરાજનાં ચાકર રૂપ ઈન્દ્રિયો સંસારવાસથી વિમુખ થયેલા આત્માને પણ વિષયોરૂપ બંધનોથી બાંધે છે. આત્મા આત્માથી પરાડમુખ બને છે. પણ એણે એના સ્વભાવ પ્રમાણે વર્તવાનું છે. તે પ્રમાણે વર્તતો નથી ને સારા - નરસાનાં પરિણામ કરે છે. આપણે ચાલી રહ્યા છીએ તે ચાલવું પણ હેય છે. જરૂર પડે ને ચાલવું પડે તો કેવી રીતે ચાલવું? તેનો ઉપયોગ જોઈએ. માત્ર ત્રસ જીવોની જ નહીં પણ સ્થાવર કાય જીવોની પણ જયણા કરવાની છે. જ્ઞાનસાર–૨ || રરર
