________________ પછી પ્રતિકૂળ ક્ષેત્રમાં જઈને પ્રતિકૂળતાઓને પણ સહન કરવાની તેમ કરતાં તે સામર્થ્ય યોગને પ્રાપ્ત કરે. જે આત્મા ધીરજ ધારણ કરે તે જ એમાં ટકી શકે, બીજા ન ટકી શકે. પોતે જે સાધ્ય નિર્ણય કર્યો છે તે અવશ્ય મળવાનું જ છે એવી અપૂર્વ શ્રધ્ધા હોય. વિકલ્પ ન હોય તેને અવશ્ય મળે. માષતુષ મુનિની જેમ શ્રધ્ધા પ્રગટી જાય તો સાધ્ય સિદ્ધિ થાય જ. સાધ્ય રૂપ નિર્વિકલ્પ અવસ્થા પ્રાપ્ત કરવાની છે. તે ક્યારે પ્રાપ્ત કરી શકાય? જેઓ નિર્વિકલ્પ અવસ્થાને ધારણ કરીને રહેલાં છે તેમની પાસે અથવા તો જેઓ નિર્વિકલ્પ અવસ્થા પ્રાપ્તિની ઝંખનાપૂર્વક અભ્યાસ દ્વારા તેની સિદિધની નજીક પહોંચ્યા છે તેમની પાસે રહી અભ્યાસાદિ કરે, તેમની પ્રસન્નતા મેળવી તેમનામાં રહેલા અનુભવજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે. સંસારમાં પણ જ્યારે સાધ્ય નક્કી થાય છે ત્યારે તેના તમામ ઉપાયોની શોધ ચાલુ થઈ જાય છે. અહીં પણ શોધ કરો તો બધું જ મળી જાય એમ છે. પણ સાધ્યનો નિર્ણય નથી. આપણને સર્વજ્ઞનું શાસન મળી જ ચૂક્યું છે. આથી સર્વજ્ઞના બતાવેલા સાધ્યના ઉપાયમાં કોઈ વિકલ્પને સ્થાન નથી એને વગર વિચાર્યે સ્વીકારી લેવાનું છે. આમ આત્મા પ્રથમ શ્રધ્ધાથી ભાવિત થાય, પછી નિર્મળ મેધા બુદ્ધિ વડે પાકો નિર્ણય થઈ જાય કે મારા આત્માનું કલ્યાણ જિનમતના પાલનથી જ થવાનું છે. પછી ધીરજથી તેને પામવાના ઉપાયોને ગુરૂમુખે સાંભળે પછી તેની ધારણા કરી ચિત્તમાં અવધારી લે, પછી તેના પર સતત અનુપ્રેક્ષા ચાલે, પછી તેના રહસ્યને પામવાની ખોજ વધતી જ જાય. તેમાંથી રહસ્યને પામી તેનામાં આનંદની વૃદ્ધિ થતી જાય. તેનામાં તત્ત્વની સ્થિરતા થઈ જાય. પછી તેમાં વિશેષ સ્થિરતા માટે કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાનમાં એવો આવી જાય કે તેને આત્મતત્ત્વ સિવાય બીજું કંઈ સારભૂત ન લાગે. જે જાણે તેને સહજપણે આત્મામાં પરિણામ પમાડતો જાય અને સ્વરૂપ અને સ્વભાવની સન્મુખ થતો જાય. જ્ઞાનસાર-૨ // 171
