________________ આવે છે કે સંવત ૧૮૯૨માં પૂજાની રચના થઈ અને ૧૮૯૬માં પૂજાનો ઉત્સવ ઉજવાયો હતો. અષ્ટાપદની પૂજાની રચના સમય વિશે કવિના શબ્દો જોઈએ તો - સંવત અઢાર છન્નુ વરસે, કારતક માસ સોહાયા રે; પ્રેમ રત ગુરુરાજપસાથે, અમૃત ઘન વરસાયા રે. કવિએ કઠોર નગરમાં રહીને પૂજાની રચના કરી છે. તેમાં એવો પણ ઉલ્લેખ છે કે ભગવતી સૂત્રની વાણી સાંભળીને સમક્તિનો લાભ થયો. કવિ જણાવે છે કે - ચિતવિત વળી પાત્ર વડાઈ, જ્ઞાન અમૃત રસ પાયા રે” જેવી નાનકડી પંક્તિમાં કાવ્યનો લય અને શબ્દ માધુર્ય જોવા મળે છે. કવિએ પૂજાના ક્રમમાં ફેરફાર કરીને સાતમી ફળ અને આઠમી નૈવેદ્ય પૂજા દર્શાવી છે. આજ ક્રમનું અનુસરણ એમની અન્ય પૂજામાં થયેલું છે. પૂજા સાહિત્યની એક વિશેષતાનો અત્રે ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે કે તેમાં પ્રભુ ભક્તિ કેન્દ્ર સ્થાને હોવાથી કેટલીક પૂજાની ઢાળ સ્તવન તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. અષ્ટાપદની પૂજામાં ચોથી ધૂપપૂજાની ઢાળ “વિચરતા પ્રભુજી આયા રે જગજીવન જગ સાહબિયા” સ્તવન તરીકે પ્રચલિત છે. તેનો સ્તવન સંગ્રહમાં ઉલ્લેખ મળી આવે છે. અષ્ટાપદ પર્વતનો લાક્ષણિક પરિચય કરાવતી નીચે દર્શાવ્યા પ્રમાણે સ્તવન રચનાઓ ઉપલબ્ધ થાય છે. 185
