________________ . 9. સ્તવન (અબોલડાનું) પ્રભુનાં ગુણગાન ને મહિમા દર્શાવતી સ્તવન પ્રકારની રચનાઓ ભક્તિ માર્ગના કાવ્ય તરીકે સજઝાય સમાન પ્રચલિત છે. સંખ્યાની દૃષ્ટિએ તે વિપુલ પ્રમાણમાં મળી આવે છે. જૈનેતર ભક્તિ માર્ગમાં પ્રભાતિયાં, ભજન, પદો, ગરબીઓ વગેરે જેટલી પ્રચલિત છે, તેથી પણ વિશેષ જૈન સમાજમાં સ્તવનનો મહિમા જોવા મળે છે. પ્રભુ ભક્તિ-સાકાર ઉપાસનાના પ્રતીકમાં સ્તવનનું સ્થાન બહુ ઊંચી કક્ષાનું છે. સાકારમાંથી નિરાકાર તરફ પ્રયાણ માટે ને આત્માનું પરમાત્મા સાથે તાદાત્ય સાધવામાં સ્તવન જેવી બીજી કોઈ રચના સહજ સાધ્ય નથી. ભક્તિ-રસસભર સ્તવનોની રચનાઓ સાધુ કવિઓએ મોટી સંખ્યામાં કરીને આબાલ ગોપાલને ભકિતમાર્ગમાં પ્રવેશ, પ્રવેશ પછી તેના ઊંડા રહસ્યને પામવાની ભૂમિકા પૂરી પાડવામાં સ્તવન પ્રકારની રચનાઓનું પ્રદાન અગણિત છે. સ્વ. પૂ. પં. શ્રી અભયસાગરજી મહારાજે ભક્તિ રસ ઝરણાં નામના પુસ્તકનું સંપાદન કર્યું છે. જેના પ્રથમ વિભાગમાં 31 સ્તવન ચોવીશીઓનો સંગ્રહ થયેલો છે. તદુપરાંત બીજા પણ જૈન સાધુ કવિઓએ વિવિધ પ્રકારનાં સ્તવનોની રચના કરેલી છે. સ્તવનમાં પ્રભુનાં ગુણ ગાવાની સાથે ભક્ત અને ભગવાન વચ્ચે જે ભેદ છે તેનું નિખાલસતાથી વર્ણન કરીને ભક્તપ્રભુને વિનંતી કરે છે કે હે ભગવાન ! હું તારા શરણે આવ્યો છું. મારો ઉદ્ધાર કર. આવી ભાવના પણ સ્તવનમાં પ્રગટ થયેલી જોવા મળે છે. સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતા અનેક આત્માઓએ પ્રભુના આત્મા સાથે નિગોદ થી આંરભીને માનવ જન્મ મળ્યો ત્યાં સુધી સંબંધ બાંધ્યો હશે. તેનું 123
