________________ આઠ દેવ ને ચાર માનવની પર્ષદા એ બાર; નિજભાષાએ સહુ સમજે, પ્રભુ ગુણ દિલધાર માદા કવિએ ભગવાનના પ્રાતિહાર્ય દ્વારા એમના અનુપમેય ને અલૌકિક સૌંદર્યનું નિરૂપણ કરતાં જણાવ્યું છે કે - વૃક્ષ અશોકની છાયા ગહેરી સિંહાસન રાજે; દેવ તણાં તિહાં વાજાં વાગે, ભામંડલ છાજે. પાછા પ્રભુએ ગૌતમસ્વામીને ત્રિપદી સંભળાવી. મસ્તક પર હસ્ત મૂકીને પ્રથમ ગણધર પદે સ્થાપી આશીર્વાદ આપ્યા. પ્રભુએ 30 વર્ષ સુધી કેવળજ્ઞાનના પ્રકાશથી અનેક જીવોને પ્રતિબોધ કરીને સિદ્ધિપદ આપવામાં નિમિત્તરૂપ બન્યા. ત્રીશ વરસ લગે કેવળ પાળી, જગ જન ઉધ્ધરીયા”. કેવળજ્ઞાન કલ્યાણકના મહિમા દ્વારા કવિનો ભગવાન પ્રત્યેનો અપૂર્વ સ્નેહ ને ભક્તિ પ્રગટ થાય છે. ગીત કાવ્ય સમાન લયથી ભાવ ભક્તિમાં તન્મય કરે તેવી આ રચના છે. સ્તવન અને સજઝાય પ્રકારની “ચેતનજી' એ શબ્દ પ્રયોગ દ્વારા આત્માને ઉદેશીને ઉપદેશાત્મક - બોધ પ્રધાન રચનાઓ ઘણી મોટી સંખ્યામાં મળી આવે છે. (1) જૈન કાવ્ય પ્રકાર - વધાવા ભક્તિમાર્ગના સાહિત્યની રચના પ્રકાર અને સંખ્યાની દષ્ટિએ વધુ વિસ્તાર ધરાવે છે. લગભગ પ્રત્યેક કવિએ નાનીમોટી કૃતિઓમાં ભક્તિમાર્ગને પોષક વિચારો લયબદ્ધ રીતે વ્યક્ત કર્યા છે. તત્ત્વજ્ઞાન, કર્મયોગ અને જ્ઞાનમાર્ગની જટિલતા સર્વસાધારણ જનતાને સ્પર્શતાં 109
