________________ રંગજેબના અમલને વરસવાર સા૨. 15 1961 ઔરંગજેબ પિતાના સૈથી નાનાભાઈ મુરાદને કેદખાનામાં મારી નાંખે છે. 1962 ઓરંગજેબના સેનાપતિ મીરજુમ્હાએ આસામપર ચઢાઈ કરી પણ તેમાં જય મળે નહિં. દક્ષિણમાં તોફાન-મિજાપુર અને શિવાજીના હાથ નીચે મરાઠાનેવિગ્રહ કેટલીક હારજીત થયા પછી મરાઠી રાજ્યની સ્થાપનાર શિવાજી ઘણેક મૂલક કબજે રાખે છે. 1962-1965 મુગલાઈ રાજ્યની સામે શિવાજી બળો ઊઠાવે છે. ૧૯૬૪માં તે રાજ્યપદ ધારણ કરે છે. અને પોતાને સ્વતંત્ર થયાનું જાહેર રીતે કહે છે, પણ ૧૯૬૫માં તેના ઉપર મટી કેજ મોકલવાથી તે તાબે થાય છે, અને દિલ્હી જાય છે. ત્યાં તેને નજરકેદ કરવામાં આવે છે, પરંતુ થોડા વખતમાં તે નાસી છુટછે. 1666 પદભ્રષ્ટ પાદશાહ શાહજહાનનું મરણ, દક્ષિણમાં વિગ્રહ, અને બિજાપુરને સુલતાન મુગલસેનાને હરાવેછે. 1667 ઓરંગજેબ જેઓ શિવાજ સલાહ કરે છે અને કેટલાક મૂલક મેળવે છે. બિજાપુર અને માલકાંદાનાં રાજ્યો કને થી શિવાજી ખંડણી લે છે. 1670 શિવાજી ખાનદેશ અને દક્ષિણ છે. અને ત્યાં ચોથા એટલે ઊપજનો ચેથા ભાગ ઊઘરાવે છે. એ એણે 5 હેલ વહેલી આ વખતે ઊઘરાવવા માંડી. 1972 શિવાજી મુગલોને હરાવે છે. 1677 ઔરંગજેબ જઝીઆ ૧રો એટલે જેઓ મુસલમાન ન હોય તેઓ પાસેથી લેવાને માથારો પાછા ચાલુ કરે છે. 1678 રજપૂતો જે ઔરંગજેબને વઢવાડથઈઓરંગજેબને સૌથી નાનો શાહજાદો અકબર બળ કરી રજપૂતને જઈમળે છે, પણ તેનું લશ્કર તેનાથી છૂટું પડે છે. શાહ જાદા અકબરને મરાઠા કને નાશી જવું પડે છે. 1972-1680 દક્ષિણમાં મરાઠાનો વધારે. 1974 માં શિવાજીએ 20
