________________
૨૩૨
હિંદુસ્તાનને પ્રાચીન ઇતિહાસ સ્વનને એક અપવાદરૂપ સત્તાધારી ચેર રાજા તરીકે અને તે પાંડ્ય રાજા
નીડમ ચેલિયન, કરિકાલના પાત્ર ચલ રાજા એક પ્રાચીન રાજ નમુકિકિલ્લિ તેમજ લંકાના ગજબાહુ પહેલાને
સમકાલીન તરીકે વર્ણવે છે. આ બધું જોતાં બીજા તામિલ રાજ્ય પેઠે ચેર અથવા કેરલ રાજ્યનો પ્રમાણરૂપ રાજકીય ઇતિહાસ ખ્રિસ્તી સનના પહેલા બે સૈકાની આગળ લઈ જઈ શકાય એમ નથી. તે સમયના બના વિષે પણ નહિ જેવી જ નોંધ મળી આવે છે.
સ્વ. પી. સુંદરમ પિલાઈ બહુ વિદ્વાન લેખક હતો. તે ત્રાવણકોરને વતની હતો. તે એવો દાવો રજૂ કરતો હતો કે તેને દેશ અસાધારણ
ધરાવવાનો દાવો કરે છે અને તે હિંદના ત્રાવણકેર અથવા સંક્ષિપ્તસાર તરીકે ગણવો જોઈએ. મુસલમાન આદક્ષિણ કેરલ ક્રમણોથી તેની પર કદી ગંભીર અસર થવા પામી
નથી એટલે “હિંદના નૃવંશવિજ્ઞાનમાં તે નહિ વિછેરાયેલા લુણાવશેષથી ભરેલા થરને ભાગ ભજવે છે.' એ રૂપકને બીજી રીતે મૂકીએ તે એ રાજ્યને એક અજાયબ ઘર લેખી શકાય કે જેમાં સૌ પ્રાચીન હિંદી લેકે, ધર્મ, કાયદા, તથા રીતરિવાજોના જીવંત અવશેષો સચવાઈ રહેલાં છે. બીજે કઈ સ્થળે શક્ય નથી એવે પ્રકારે એ મર્યાદિત વિસ્તારમાં નવા અને જૂનાનો અભ્યાસ કરી શકાય એમ છે. હું તો અગાઉ પણ એ મત તરફ લક્ષ દોરી ગયો છું કે હિંદી સંસ્થાઓનો વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિએ તે અભ્યાસ ઉત્તર હિંદ કરતાં દક્ષિણ હિંદમાં શરૂ થવો જોઈએ.
ઉપર જણાવેલા વિદ્વાને પહેલી જ વાર ત્રાવણકોરના રાજકીય ઇતિહાસનો ઊંડા ઊતરીને અભ્યાસ કર્યો. તેણે સો કરતાં વધારે શિલાલેખે એકઠા કર્યા. તે બધા મોટે ભાગે વફેલુ લિપિમાં હતા.
૧ એમ. એમ. હરપ્રસાદ શાસ્ત્રીના મત પ્રમાણે વદેલુફ્ટ લિપિ એ ખોટી લિપિનું એક જ વંશ જ છે. (જે. બી. એ. રીસ. સ. પુસ્તક પૃ. ૫૮)
