Page Text
________________
યુરેપના સુધારાને ઇતિહાસ યુરોપની બીજી પ્રજાએ કાન્સની પ્રજાના કરતાં ઉચ્ચતર આલેખાઈ હોય. પણ જ્યારે જ્યારે સુધારાની ગતિમાં બીજી પ્રજાઓને આગળ વધી ગએલી કાન્સની પ્રજાએ જોઈ છે, ત્યારે ત્યારે એણે નૂતન ચેતનનું આવાહન કર્યું છે, નવીન ઉત્સાહથી એ જાગ્રત થઈ છે, ને તરતજ બીજી પ્રજાઓને પકડી કાઢતી કે તેથી આગળ જતી એ પ્રજાએ પિતાને જોઈ છે એમ આપણે કબૂલ કરવું પડશે. દાન્સનું આ ખાસ સદ્ભાગ્ય છે એટલું જ નહિ, પણ આપણે જાણીએ છીએ કે જેકે અન્ય સ્થળોમાં જન્મ પામેલા સુધારાના વિચારે ને સંસ્થાઓ યુરોપના સુધારાના સામાન્ય લાભને માટે વિસ્તીર્ણ પ્રદેશમાં ફેલાવવા માંડે તેમાં કેટલેક દરજે કંઈક જુદી સામગ્રી સાથેજ તે સર્વ કાન્સમાં દાખલ થવા પામે છે; ને ફ્રાન્સમાં આવ્યા પછી જ, જાણે એક બીજી જન્મભૂમિમાંથી નીકળી તે સુધારાના વિચારને સંસ્થાઓ સુરેપમાં પ્રચાર પામવા માંડે છે. ભાગ્યેજ સુધારાનો એકે મેં વિચાર, એકે મેટ નિયમ એવો હશે કે જે તેના પ્રચાર પામતા પહેલાં આવી રીતે ફ્રાન્સમાં નહિ આવી ગયો હોય. કારણ આ છેઃ કેન્ય લેકોમાં કંઈક એવું મળતાવડાપણું, કઈક એવો સમભાવ, કંઈક એવું વૈચિત્ર્ય છે કે જે બીજી કોઈ પણ પ્રજાના વલણ કરતાં એ પ્રજાના વલણને વધારે સુગમ, વધારે અસરકારક નીવડે છે. ક્યાંતે આપણી ભાષાને લીધે, ક્યાં આપણા મનના અમુક વલણને લીધે, કે જ્યાં આપણી રીતભાતના પ્રકારને લીધે, એટલું તે નક્કી જ છે કે બીજા લોકોના વિચારો કરતાં આપણું વિચારો વધારે લોકપ્રિય છે, જનસમાજને વધારે સ્પષ્ટ ને સુગમ થઈ પડે છે, ને સમાજમાં વધારે જલદીથી દાખલ થઈ શકે છે. સંક્ષેપમાં સ્પષ્ટતા, મિલનસાસ્પણું, ને સમભાવ ફ્રાન્સના લોકોના ખાસ ગુણ છે, ને આ ગુણોને લીધે જ યુરોપના સુધારામાં તેઓ અગ્રસ્થાને દીપવાને યોગ્ય ઠર્યા છે.
તેથી આ મોટા બનાવને અભ્યાસ શરૂ કરવામાં, કાન્સ વિષે આપણે મુખ્ય ધ્યાન આપીશું તો તેમાં કઈ સ્વચ્છેદ કે રૂઢ નિયમ પ્રમાણે આપણે ચાલ્યા નહિ કહેવાઈએ; સુધારાનું હાર્દ સમજવું હોય, આપણે જે બતાવ વિષે વિચાર કરવાના છીએ તેનું રહસ્ય જાણવું હોય તે આપણે
| SR No. | 032714 |
| Book Title | Europena Sudharano Itihas |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Atisukhshankar K Trivedi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1913 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |