________________
સંસારમાં રહેવા ન દેત ! સંસાર ખાલી થઈ ગયો હોત.
પૂ. હેમચન્દ્રસાગરસૂરિજી ઃ ભગવાન તો મા છે; એણે બધું કરી આપવું જોઈએ ને ?
પૂજ્યશ્રી ઃ માં સ્તનપાન કરાવે, પણ ચૂસવાની ક્રિયા તો બાળકે જ કરવી પડે ને ? માનો મા તરીકે સ્વીકાર તો બાળકે જ કરવો પડે ને ?
એટલું પણ કરવા તૈયાર ન હોય તેવા બાળકને શું કહેવું ? આપણે બધા એવા છીએ.
- ભગવાન તીર્થના આદિ કરનારા છે. એ વિશેષણથી વેદનું અપૌરુષેયપણું નિરસ્ત થયું.
કેટલાક એમ માને છે કે કેવલજ્ઞાન થાય એટલે તરત જ જીવ મોક્ષમાં જ જાય. સંસારમાં રહી જ ન શકે. તેનું ખંડન પણ આ વિશેષણથી થાય છે.
સૂર્ય સ્વભાવથી પ્રકાશ આપે છે, તેમ તીર્થકરો સ્વભાવથી જ તીર્થની સ્થાપના કરે છે. એમ ન કરે તો એમનું કર્મ ન ખપે.
જેના સહારાથી જીવો તરી જાય તે તીર્થ કહેવાય.
ભયંકર મગર-મસ્ય [રાગ-દ્વેષ આદિથી ભરેલા આ સાગર [સંસાર] ને તરવા તીર્થ [ઘાટ] ની જરૂર પડે છે. એને બાંધનારા તીર્થકરો છે. જન્મ-જરા અને મૃત્યુ અહીં પાણી છે.
- નિગોદના જીવો એક શ્વાસમાં ૧૭ વખત જન્મ-મરણ કરી રહ્યા છે. વિચારો ! જન્મ-મરણનું કેટલું દુઃખ ? આવા અનંત પુદ્ગલ-પરાવર્તો આપણા ભૂતકાળમાં પસાર થયા. હવે ભાવિમાં પસાર કરવા છે ? ભાવિનું સર્જન આપણી આરાધના પર આધારિત છે.
* સંસાર-સાગરમાં મિથ્યાત્વ - અવિરતિનું ખૂબ જ ઊંડાણ છે. ભયંકર કષાયરૂપ પાતાલ છે. મોહનો ભયંકર ચક્રાવર્ત છે. વિચિત્ર દુઃખો ભયંકર જલજતુંઓ છે. રાગ-દ્વેષનો પવન ખળભળાટ મચાવે છે.
૨૫૮
* * * * * * * * * * * કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
