________________
બ્રિટિશ કાળ
૩૧.
ઈ. શબ્દાંત અનુનાસિક સ્વરચ્ચારણ નહિવત્ (નરસિ’હરાવનું ામલતમ”) ઉ. અનુનાસિક વ્યંજને ણુ–મ'ની પૂર્વેના 'આ'નું ': પાણિ' ગૅૉમ' એવું વિદ્યુત ઉચ્ચારણ
ઊ. ઇંકાર જાળવતા શબ્દોમાં 'લૅબડે' ‘પે'પા' ‘નૅશાર', ઇ'ને સ્થાને ઍ' ઋ. વ્યંજનેામાં તાલવ્ય સ્વરના યાગમાં ‘સ'ના તાલવ્ય ‘શ', પરંતુ અન્યત્ર કચ‘સ' અધેષ ઉચ્ચારણ : જેમકે ‘નાશિ જ્યા’, પરંતુ ‘સારુ’
એ. ળકારને સ્થાને વ્યાપક ‘ર’ જેવું ઉચ્ચારણ; જેમકે ‘નળ’ને સ્થાને ‘નર’ વગેરે ઐ યશ્રુતિને વ્યાપક પ્રયોગઃ જેમકે ‘આવ્ય’ ‘નાચ' ‘વાવ્ય’ વગેરે
એ. માઁર ધ્વનિ કિવા હશ્રુતિના આદેશ પ્રયાગ : મારુ' તાઃ ુ' ‘મૈંનું’ ઔ. ચ-છ' ને સ્થાને ‘સ' અને ‘જ−ઝ'ને સ્થાને જ (2) જેવું ઉચ્ચારણ : જેમકે ‘છે' નું ‘સ', ‘સાચુ'નું ‘સાસ' જેવુ
અ', કકારને સ્થાને ચ' અને ગકારને સ્થાને ‘જ': જ્ગ્યા' જ્યા’
-:, 'નથી'નું ‘નહિ', કવચિત્ ‘નખે’. પણ સંભળાય છે, અને વર્તમાન પુરુષ એકવચનમાં છું” કરું છુ’ વગેરે
૩. મધ્ય ગુજરાતની ખેાલીઓ
- એ—એ'નાં ચતુર્વિધ ઉચ્ચારણુ હસ્વદી અવિદ્યુત અને સંપૂર્ણ વિદ્યુત
આ. દી ઈ-ઊકારનાં પ્રાયઃ હસ્વ ઉચ્ચારણુ
ઇશબ્દાંતે અનુનાસિક સ્વાચ્ચારણને પ્રાયઃ અભાવ; જેમકે ‘આવવુ' ‘જવુ’વગેરે
ઈ. ઉત્તર ગુજરાતની જેમ અનુનાસિક વ્યંજના ‘ણુ–મ'ની પૂર્વે આ’નું ‘' .ઉચ્ચારણ
અહીં પણુ ‘લૅ બડે' પૅ'પરી' ‘નૅશાર' જેવાં ઉચ્ચારણ
ઊ. વ્ય’જનેામાં તાલવ્ય સ્વરના યાગમાં ‘સ'ને સ્થાને ‘શ' : જેમકે ‘પેશ' ‘ભેંશ’ પૅશિ' ઍશિ' નાશે' નાશિ' વગેરે
. ળ'ના સત્ર નિરપવાદ ‘ર', ઉત્તર ગુજરાતની જેમ
::
એ. યશ્રુતિને વ્યાપક પ્રયાગ : ‘આવ્ય’ ‘કરવ’ ‘અઁસ્ય' ‘મત્ય' ગત્ય’ ‘વાવ્ય' વગેરે અ. મમ્મૂરધ્વનિ કિવા હશ્રુતિની સ`પૂર્ણ વ્યાપકતા જેમકે ‘મારું' અમારુ’ 'તઃમૅ' અમઁ' 'તારુ” ‘જ્યારે' ‘ત્યારે' તેનુ’ અનુ'' વગેરે
