________________
સાન-જાવે અંગે
જ્ઞાન-જ્ઞાન એટલે કે ઈપણ વસ્તુ અંગેને
વિશેષ પ્રકારને બેધ. જવાદક-જવનું પાણી અર્થાત્ જેમાં જવ
ધોયા હોય તે ધણ. જાતિસ્મરણ જ્ઞાન-પિતાના આગલા
જનમનું મરણ થવું અર્થાત્ તે
જનમ કે જનમેનું જ્ઞાન. જયોતિષિક-સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને
તારા વગેરે. જન પરિભાષામાં - એ બધા દે” કહેવાય છે. તિલોદક-તલનું પાણી–જેમાં ચોખા તલ
યા હોય તે ધણ. તીર્થંકર-તીર્થને કરનાર-ધર્મચકને પ્રવ
તવનાર-જુની પરંપરાઓમાં પેસી ગયેલા દોષોને નિવારવા માટે
ધર્મચકને ચલાવનાર. તુષાદક-ફેફાંનું પાણી–જેમાં ફેરફાંવાળી
શાળ કે ઢંસાવાળે બાજરો
વગેરે ધેયાં હોય તે ધણ. દર્શન-કેઇપણ વસ્તુને અંગેનું તદ્દન . સામાન્ય જ્ઞાન એટલે શબ્દમાં
- ન કહી શકાય તેવો બોધ. દંડનાયક-પ્રજામાં વ્યવસ્થા જાળવવા માટે
દંડના નિયમોને પ્રવર્તાવનારા વા
દંડને ફરમાવનારા. દત્તિકણ જેટલા પણ આહારને કે ટીપા
જેટલા પણ પાણીને એક વાર
દેવું તે.. દ્વાદશાંગી-જૈન પરંપરાનાં મૂળ બાર અંગ
- શાસ્ત્રી-આચારાંગ વગેરે બાર ગ્રંથે. નારગુપ્તિક-નગરને સાચવનારા કેટ
વાળ વગેરે.
નામકર્મ (જુઓ“આઠક શત્રુઓ) ના ગોત્ર પડિલેહણ-વાપરવાનાં ઉપકરણો-કપડાં
પાત્ર વગેરેને વારંવાર જેવાં
તપાસવાં. પર્યાપ્તિ-શરીર, ઇંદ્રિ વગેરેની પૂરેપૂરી
રચના. પોપમ-વિશેષ પ્રકારનું સમયનું માપ
-જ્યારે જણાવવાની સંખ્યા - કડાથી જણાવી શકાય તેમ ન હોય ત્યારે તેને ઉપમા દ્વારા જણાવવી પડે છે. પલ્ય-પાલો. ઉપમ-ઉપમા.
પાલામાં જેટલું માય તે બધું ખાલી કરતાં જેટલે વખત લાગે તેટલે વખત. અહીં પાલો” તે - સંકેતિત શબ્દ છે. ચાર ગાઉ ઊંડે, ચાર ગાઉ પહોળે અને ચાર ગાઉ લાંબે ખાડે હોય તેને અહીં પાલ' સમજવાનું છે. તેમાં નવા જનમેલા બાળકના બારીકમાં બારીક વાળ અને તે એવી રીતે ભરવા કે તેમાં જરાય ખાડો કે ખાલી પિલાણ ન રહે અને એ ખાડા ઉપર મોટી સેના જેમ સડક ઉપર ચાલે છે તેમ ચાલી શકે. પછી એ ખાડામાંથી એએક વાળ રેજ કાઢ. એ રીતે કરતાં જેટલા વખતમાં તે ખાડો ખાલી થાય તેટલો વખત
એ “પોપમ. પાદપોપગત-અનશન લઈને મરણ
આવતાં સુધી ગભરાયા વિના
પાદપ-ઝાડ-ની પેઠે સ્થિર રહેવું. પાન-પીવાનું-સાદું પીણું કે મધુર પીણું.
