________________
સમજતાં આગળ કંઈક વધુ વિચારે. આજે યુગ બદલાયો છે. આજની આર્થિક, સામાજિક અને રાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિ પણ બદલાઈ છે. ક્રાન્તિ-ફેરફાર એ વસ્તુ માત્રનો અનિવાર્ય સ્વભાવ છે. કુદરત પોતે જ અણધારેલ તે ધારેલ સમયે ક્રાન્તિ જન્માવે છે. જૈન પરંપરા મૂળે અંતરલક્ષી હોવાથી નિવૃત્તિ ધર્મ પર વિશેષ ભાર મુકાયેલો છે, એટલે મુનિધર્મ સૌથી શ્રેષ્ઠ મનાયેલો છે, પણ પરંપરા અનુસાર મુનિધર્મમાં લિમિટેશન પણ રહેલા છે, જેથી ક્યારેક પરંપરામાં શક્તિશાળી વ્યક્તિઓના પ્રતિભાવે સમગ્ર પ્રકારની વિધાયક પ્રવૃત્તિઓ વિકસાવવાની તક મળતી નથી. આજની વસ્તુસ્થિતિને વિચારીએ તો જૈનસંઘમાં સર્વાંગીણ વિકાસની જરૂર છે, તેમાં નિવૃત્તિધર્મની એકાંગી ધારા તો છે જ, પણ તેની સાથે પ્રવૃત્તિ લક્ષી કલ્યાણમાર્ગની જરૂર છે. નિવૃત્તિલક્ષી માર્ગની સાથે સાથે એવી કંઈક ક્રાન્તિ લવાય કે જેમાં નિવૃત્તિનું સ્વરૂપ એવું બદલાય ને તેમાં નિવૃત્તિ તો કાયમ રહે અને પ્રવૃત્તિને પણ સંપૂર્ણ અવકાશ મળે. આમ નિવૃત્તિ પ્રવૃત્તિનો સુભગ સમન્વય થવો તેને કદાચ આપણે સમણ-સમણી પરંપરાના નામથી ઓળખશું.
છેલ્લા ઘણા વખતથી તેરાપંથ જૈન સમાજમાં આ પ્રથા ચાલુ છે અને તેનુ સુંદર પરિણામ પણ જોવા મળે છે, દુનિયાનાં ઘણાં ક્ષેત્રો જેમ કે રશિયા અને જાપાન વગેરે સ્થળોએ પણ તેમના સેન્ટર્સ જાણવામાં આવ્યાં છે. એ જ રીતે ૨૦૦૭-'૦૮ ની સાલ થી શ્રી સ્થાનકવાસી જૈન સમાજના શ્રી જયમલ જૈન સંઘમાં પણ
સમણી પ્રથા (ત્યા હાલ સમણ નથી સાધુ જ છે) ચાલુ કરવામાં આવેલ છે. રાજસ્થાની રુઢિચુસ્ત સમાજના એક આખા વર્ગના વિરોધની વચ્ચે પણ સમય અને સમાજની માગને વિચારીને પૂ. પારસમુનિ તથા પૂ. પદ્મમુનિ દ્વારા આ કાર્ય શરૂ થયું છે અને આશા છે કે આનું ભવિષ્ય સુંદર બની રહેશે.
મારો પોતાનો અનુભવ કહું છું. ૨૦૦૮ની સાલમાં પર્યુષણ ના સ્વાધ્યાયી તરીકે મલયેશિયા (કુઆલાલાપુર) જવાનું થયું. ત્યાં
જૈનસાહિત્ય જ્ઞાનસત્ર ૬-૭)
જ્ઞાનધારા ૬-૭
૧૧૭
