Navkar Mahamantra Ek Adhyayan

SR No.: 032490
Original Sutra Author: N/A
Author: Chhaya Shah
Publisher: Chhaya Shah
Publication Year: 2005
Total Pages: 138
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 34

મં, ત, ન, મ, માં દીર્ધ સ્વરો છે. આ રીતે નવકારમંત્રમાં ૨૪ હૃસ્વ સ્વરો અને ૪૪ દીર્ધ સ્વરો છે.
(૨) મંત્રના અક્ષરોનું વિશ્લેષણઃ જૈન દર્શન પ્રમાણે દ્વાદશાંગીનું મૂળ નવકારમંત્રમાં વિદ્યામાન છે તથા સમસ્ત મંત્રશાસ્ત્રની મૂળભૂત માતૃકા આનાથી ઉત્પન્ન થાય છે. આ સ્પષ્ટપણે બતાવવા વિદ્વાનોએ નવકારમંત્રના અક્ષરોનું વિશ્લેષણ કરી બતાવ્યું તેનો એક પ્રકાર આ પ્રમાણે છે :
महामंत्र “ન + = + + + O + + $ + ડું + સ્ + એ + 7 + 1 + 4 + મ્ + ગો + નું + સ્ + ૬+ 9 + ના + [ + = + 1 + 4 + K + છો + ના +
+ અ + 2 + + ૧+ + + + + 4 + K + ગો + ૩ + ૧ + 4 – + જ્ઞ + મા + ૫ + મા + [ + એ + 1 + 4 + + + મરી + + + મરી + U + + +
31 + 4 + ૬ + 8 + + + મા + ૬+ ૩ + [ + . આ વિશ્લેષણમાંથી સ્વરોને જુદા પાડીએ તો
ગં + ગો + +ડું + ૪ + મ + + + +ઠું + ગં + = + ઓ + ++હું + 4
एइ
+ એ + + + 4 + અ + અં+૫ + ઓ + મો + $ + અ + ૩ + = + મા + + + આ
એ : આ રીતેના સ્વરો નીકળી આવે છે. તેમાં રેખાંકિત સ્વરોને મેળવતા તે મજ 1 અને 7 ને રત્નન્ય માની આયરિયાણં ના રિએ પાકૃત સ્વરૂપને 2 માનવાથી સોળ સ્વરોની સૃષ્ટિ થઈ જાય છે.
, મા, , ૬, ૩, ૪, (), 22, 2 (8), , તૃ, છે, મો, ગૌ, ગં : ઉપરની પદ્ધતિથી વ્યંજનો જુદા પાડીએ તે “+ +૨+ ૮ + 7 + [ + 7 + + સ્ + ૬ + | ++ + + $ + પ + + મ્ + + = + જ્ઞ + સ્ + [ + + +
મ્ +
K + સ્ + સ્ + +
+ + $ + |
એમ વિશ્લેષણ થશે. પછી આ વ્યંજનોમાંથી પુનરુક્ત વ્યંજનોને છોડી દેવાથી ન + મ્ + + સ્ + ૬ + સ્ + સ્ + + + 4 + ન્ + ૬ + હું એ વર્ષો બાકી રહે છે. તેમાં પણ ધ્વનિસિદ્ધાંતોને આધારે વર્ણાક્ષરને પૂરા વર્ગોનો પ્રતિનિધિ માની ૬ વર્ગ, સ્ = ૨ વર્ગ, જૂ = વર્ગ, ૬ = ત્ વર્ગ, મ = ૫ વર્ગ, , , , , તથા સ્ = શ, ષ, સ, ૪
એમ માનવામાં આવતા સમસ્ત વ્યંજનો જડી આવે છે. તેથી નમસ્કાર મહામંત્રમાંથી જ માતૃકાની ઉત્પત્તિ થઈ છે તે સિદ્ધ થાય છે. મંત્રશાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ આવી પદ્ધતિનો સ્વીકાર સર્વત્ર થયો છે તે નિર્વિવાદ છે.
[૧૯]