Prachin Bharat Varsh Part 04

SR No.: 032486
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1938
Total Pages: 496
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 233

ચણ શકના
[ નવમ ખંડ શું, ગુપ્ત વંશની સત્તા અવંતિ ઉપર હેવાનું માનવું Cent. A. D. So Kanishka could never કે ચણ્ડણવંશની સત્તા હોવાનું? અહીં પણ ઉપરમાં have founded the Saka Era=કુશાનોએ જેવી ગર્દભીલવંશની સત્તા સંબંધી પ્રશ્નોત્તરી ઉભી ઈ. સ. ૬૦માં તક્ષિલા જીત્યું હતું ( તેમને તાત્પર્ય થવા પામી હતી તેવી જ પાછી આવીને ખડી થઈ કડફસીઝ પહેલાએ જીતી લીધું હતું એમ કહેવાનો જાય છે. અંતે ઠરાવવું પડે છે કે ૭૮ ની ગણત્રીજ થાય છે અને કનિષ્કનું રાજ્ય, ઇ. સ. ની બીજી આ સર્વે મુશ્કેલીનાં કારણરૂપ છે. આ પ્રમાણે ૭૮ સદીના પૂર્વાદ્ધમાં થયું હોવું જોઈએ. તેથી કરીને ની ગણત્રી અન્યથા ઠરાવવાથીજ કાંઈ આપણું કાર્ય કનષ્ક શક સંવત સ્થાપ્યાનું કદી બને જ નહીં. એટલે પતી જતું નથી. પરંતુ તેને ખરે ઉકેલ શોધી કે તેમના મતથી ઈ. સ. ૬૦ના અરસામાં કડકસીઝ કાઢવો હજુ બાકી રહ્યોજ ગણાય.
પહેલાએ તક્ષિલા જીત્યું હતું, તે બાદ થોડાક વર્ષે આ માટે અન્ય ઐતિહાસિક ઘટનાઓનો આપણે કડફસીઝ બીજો ગાદીએ આવ્યો છે. તેણે ૩૨ વર્ષ રાજ્ય આશ્રય લે જરૂરી છે. મિ. વિન્સેન્ટ સ્મિથ પોતાને કર્યું છે તે બાદ ઈ. સ. ૧૫૦ના અરસામાં કનિષ્કનું મત જાહેર કરતાં લખે છે કે, ૧૬ The substan- ગાદીએ આવવું થયું છે, અને તેનાથી શકસંવત ચાલતે tial controversy is between the sch, થયો છે. એટલે તે ગણત્રીએ તેમને મત ઈ. સ. ૧૦૦ olars, who place the accession of 1940 UHI 21391 241261 1 819101 43 Kanishka in A. D. 78 and those who છે. આ પ્રમાણે અંદાજી સાલની કાંઈક હદ બાંધી date it later in about A. D. 120–સંગીન લીધા પછી તે આંકને જે ચોક્કસપણે ગોઠવી શકાતે. રકઝક તો બે પક્ષી વિદ્વાનો વચ્ચે જ છે, કે જેમાંનો હોય તે તે અંગે પ્રયત્ન કરી જોઈએ. તે માટે ચ9ણવંશી એક પક્ષ કનિષ્કનો રાજ્યાભિષેક ઇ. સ. ૭૮માં રાજાઓની* વંશાવળી (પાન ૧૯૧)ની મદદ લેવી ગણાવે છે અને બીજો પક્ષ તેને જરા આગળ લંબા- જઈશે. તે ઉપર નજર ફેરવતાં જણાય છે કે ૧૪ વીને ઇ. સ. ૧૨૦ની આસપાસમાં ગણાવે છે. એટલે રાજા ભર્તીદામન થયો છે. તેનું રાજ્ય ૨૦૧–૨૧૭= કે તેમના મત પ્રમાણે ઈ. સ. ૭૮ થી ૧૨૦ સુધીમાં ૧૬ વર્ષ ચાલ્યું છે. પછી મેટ ગાળે પડો દેખાય કનિષ્કને રાજ્યાભિષેક થયો હોવો જોઈએ. અને છે, તે બાદ વળી સ્વામિબિરૂદ ધરાવતા રાજાઓ
જ્યારે કનિષ્કના રાજ્યાભિષેકથી તેના સંવતનો પ્રારંભ આવ્યા દેખાય છે. આ સ્વામિ બિરૂદ્ધારક બાહગણાવાયો હેવાનું તથા ચેષ્ઠણ સંવત પણ કનિષ્કના દષ્ટિએ ચપ્પણના વંશનાજ હેય એવું જણાય છે સંવત સમયથી જ શરૂ થયો હોવાનું આપણે કબૂલ્યું પણ તે બન્ને વચ્ચે શું સગપણ અસ્તિ ધરાવતું છે ત્યારે તેનો અર્થ પણ એમજ થયો કે, ચષ્મણના હશે તે હજુ સુધી પાકે પાયે જણાયું નથી જ (ડે. શકની આદિ પણ ઇ. સ. ૭૮ થી ૧૨૦ સુધીમાંજ ભગવાનલાલ ઇંદ્રજીને મત એમ છે કે તે તેની એક થઈ હોવી જોઈએ. સર જોન મારશલ સાહેબને મત શાખાજ છે.) પણ એટલું તે સ્પષ્ટ છે જ કે, તે ચૌદમા પણ તેજ કથનને પુષ્ટિકારક હોય એમ જણાય છે. ભર્તીદામન અને પંદરમા સ્વામી રૂદ્રસિંહ ત્રીજાના તેમનું કહેવું એમ છે કે, ૧ Kushanas obtain- આરંભ સુધીના (૨૧૭ થી ૨૭૦ સુધીના) ૫૩ ed Taxilla in 60 A.D. and Kanisalsa વર્ષમાં બધુ અંધકારજ દેખાય છે. ભલે તે અરસામાં must have ruled in Ust half of 2nd ત્રણ ચાર નામ અપાયાં છે. પરંતુ તે કેઇના સામે
| (૧૬) જીઓ અ. હિ. ઈ. ૪ થી આવૃત્તિ પૃ. ૨૭૨ નું ટીપણુ તથા જ, આં.હિ. રી. સે. પુ. ૨ ભાગ પહેલો પૃ.૬૨.
(૧) જીઓ જ, આ. હિ. રી. સે. પુ. ૨ ભાગ
પહેલે પૃ. ૬૨.
(૧૮) સ્વામિ શબ્દ કયારે વપરાય છે તે માટે નીચેની ટીક નં. ૧૯ જુએ.