Prachin Bharat Varsh Part 01

SR No.: 032483
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1935
Total Pages: 524
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 118

ભારતવર્ષ ].
પરિચય
रामनग्रम् ६.कुशिनगर ७
६ श्रावस्ति
महेश्वरपुर३३. બાવતિ, પિત્તવ78૫,
આમનું કથન વિશેષ ગ્રાહ્ય લાગે છે. )
સાંચીના રૂપમાં આવેલા છે તે ભાગવાળ પ્રદેશ અને ગણેલ હોવો જોઈએ. ( મારું જે માનવું થયું છે કે-ઇ. સ. પૂ. ૫ર૭ માં શ્રી મહાવીરનું નિર્વાણુ હસ્તિપાળ રાજાની અશ્વશાળામાં થયું હતું તે આ સ્થાન છે. તેને આ યુએનશાંગવાળી હકીક્ત-બંધબેસ્તી આવે છે તે સ્થાન જૈનતીર્થ ગણાય. એટલે બુદ્ધ ધર્મના મતે તેને પાખંડી જ કહેવું પડે) ( વિશેષ માટે અવંતિ દેશના વર્ણને જુઓ)
[૩૬] કપિલવસ્તુથી પૂર્વમાં (પૃ. ૨૫) ૩૦ લી. ના અંતરે રામનગરને પ્રદેશ છે. જુઓ મી. ડે. ની પ્રાચીન ભગળ પૃ. ૨ (Dr. Fahrer & Cunningham ) Ram nagar 24 miles west of Bareli. The name is at present confined to the great fortress in the lands of Alampur Kot & Nasaratgunj. It was the capital of North Panchal of Rohil Khanda. ઉજ્જડ અને વેરાન મુલક છે. (પૃ. ૩૬ ટી. ૬૭ ) નિશ્ચિતપણે તેનું સ્થાન નક્કી થયું નથી. ( એન્શન્ટજીઓગ્રાફી પૃ. ૪૨૦); (મારી સમજ પ્રમાણે ગેરખપુર, ચંપારણય જીલ્લ વાળા ભાગ કહી શકાય ).
[૩૩] ( પુ. ૨ પૃ. ૨૭૧ ) નં. ૩૨ થી ૯૦૦ લી. ના અંતરે ઉત્તરમાં મહેશ્વરપુર આવે છે. તેને વિસ્તાર ૩૦૦૦ લો. જેટલો છે. (તેમાં હાલના બુદિ અને જૈપુર રાજ્યને સમાવેશ થતો કહી શકાશે ).
[૩૪] (પુ. ૨, પૃ.૧, ટી.૧) શ્રાવસ્તિ તે ઉત્તર- કેશલ પ્રાંતમાં આવેલ છે અને તેને ધર્મપટ્ટણ પણ કહેવાય છે. તેનું સ્થાન સર કનિંગહામે અયોધ્યાની ઉત્તરે ૫૮ માઈલ ઉપર જે સાહેટ—હેટ ગામ છે અને જે રાષ્ટિ નદીના દક્ષિણ કિનારે ભગ્નાવશેષ સ્થિતિમાં પથરાયેલું પડયું છે તેને ગણાવે છે; કહીયાને તેને (પ્રકરણ ૨૦ મું )અધ્યાની બરાબર ઉત્તરમાં ૮ યોજને બતાવ્યું છે.
[૩૫] ( ૫, ૨, પૃ. ૧૩ ) ન. ૦૪ થી અગ્નિખૂણે ૫૦૦ લી. છેટે કપિલવસ્તુ આવે છે. (પૃ. ૧૪ ટી. ૨૮) અને તેમાં શૈઝાબાદથી માંડીને ધાગા અને ગડકા નદીના સંગમ સુધીના પ્રદેશનો સમાવેશ થાય છે. (જે આ વર્ણન સત્યજ ઠરે તે તે મૂલતો દક્ષિણ દિશામાં જ આવેલ છે એટલે મારું માનવું એમ છે કે ખાટી છલ્લો આખો અને ઉઝાબાદનો કિંચિત ભાગજ આવી શકે છે; જ્યારે મી. કારેલાઈ- લનું કથન એમ છે કે જૈઝાબાદથી ઈશાન ખૂણે ૨૫ માઈલે જે ભૂલા આવેલું છે તે સ્થાન આ છે.
[૩૭] (પૃ. ૩૦ ) રામનગરની ઇચ્છાને કુશિનગર છે. માટે કિલે છે. (પૃ. ૩૧ ટી. ૮૫ ) આ શહેરમાં બુદ્ધદેવનું પરિનિર્વાણ થયું ગણાય છે. તે સ્થાનને હાલના ગેરખપુરની પૂર્વમાં ૩૫ માઈલ અંતરે આવેલ કઈસા ગામ તરીકે ઓળખાવે છે. મારું માનવું એમ છે કે ઇશાન ખૂણે તે દિશા બેટી છે. તેને બદલે અગ્નિ ખુણે લખવો જોઈએ, કેમકે (પૃ. ૩૨ ) ઉપરના વર્ણનમાં તે ઉજજડ અને વેરાન જણાવેલ છે જયારે પૃ. ૪૩ માં તેને મોટા જંગલની વચ્ચે થઈને પ૦૦ લી. સુધી અને વાણારસી સુધી પહોંચતે લખે છે. જ્યારે પૃ. ૩૧ માં લખી ગયા પ્રમાણે તે રામનગરથી મુશિનગરના રસ્તે માટે પ્રદેશ ઉજજડ હતો કે જે માર્ગ ભયંકર તેમજ વિકટ હતો અને તે રસ્તે જંગલી ગધાઓ, હાથીના ટોળાં અને લૂંટારાઓનો ત્રાસ મુસાફરોને અસહ્ય થઈ પડયા હતા અને તે જંગલ છોડયા પછી કુશિનગરે પહોંચાતું હતું. આ સર્વ કેફી અતથી સમજાશે કે રામનગર અને