________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ ધર્મક્રાંતિ વીર લોંકાશાહ
0 કુ. તરલાબેન દોશી
ધર્મક્રાંતિવીર લોંકાશાહ”નું નામ કાને પડતાં જ ભગવાન મહાવીર સ્વામીના નિર્વાણ બાદ લગભગ ૨૦૦૦ વર્ષ વહેતી કાળ સપાટી પર એક સીમાસ્તંભનું ઉતુંગ શિખર આંખ સમક્ષ ખડું થાય છે.
જીવનના તમામ ક્ષેત્રમાં એક પરંપરાગત પ્રવાહ વહેતો રહે છે તો એ પ્રવાહમાં ક્યારેક કિનારા તૂટે છે અને પ્રવાહ જુદી જ દિશામાં ફંટાયા છે ક્ષેત્ર ચાહે વિજ્ઞાનનું હોય, સમાજનું હોય કે ધર્મનું હોય! યુગ પ્રભાવક વિભૂતિઓના પ્રભાવે કાળ કરવટ બદલ્યા કરે છે.
માર્કસ કર્વિને કે ફ્રોઈડે જેમ એક યુગને વિચારની દિશા બદલવાની ફરજ પાડી, ન્યૂટન, આઈન્સ્ટાઈન અને આજ સુધીના વૈજ્ઞાનિકોએ વિશ્વને સૂરત અને સિરતથી બદલ્યું તેમ ધર્મક્રાંતિવીર લોંકાશાહે જૈન પરંપરાને નવા મૂલ્યથી નિહાળવા નવદૃષ્ટિ આપી.
સમકાલીન બોધ્ધ પરંપરા, પૂર્વેકાલીન વેદ પરંપરા અને પ્રાણપ્રતિષ્ઠિત સાંપ્રત જેન પરંપરાના વહેતાં પ્રવાહમાં ભગવાન મહાવીરના નિર્વાણ બાદ આંતર અને બાહ્ય સંઘર્ષના બીજ વવાઈ ચૂક્યા હતાં. ક્રાંત દૃષ્ટા પૂ. શ્રી સંતબાલજી નોંધે છે તેમ “સામાજિક, રાજકીય અને ધાર્મિક ત્રણે ક્ષેત્રોમાં અવનતિના થર બાઝવા લાગ્યા હતા. આચાર્ય સુધર્મા સ્વામીના” સુશિષ્ય જંબુસ્વામી જ્યાંસુધી સંઘનો ભાર ચલાવતા હતાં ત્યાં સુધી સંઘ શાંતિ જળવાઈ રહી હતી પરંતુ તેમના નિર્વાણ બાદ સાધુઓમાં બે તડ પડી હોય તેમ લાગે છે.” અનેકાંતવાદ એવું જૈનદર્શન એકાંત આગ્રહના કારણે જિનકલ્પ અને સ્થવિરકલ્પના-દિગંબર-શ્વેતાંબર સંપ્રદાયમાં ચિરાઈ ગયું. આચાર્યોના અથાગ પ્રયાસો છતાં ભારેલા અગ્નિ જેમ મતભેદવક્રતા-જડતા-દુરાગ્રહ અને પૂર્વગ્રહ અંદરમાં સળગતાં જ રહ્યાં.
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
